welkom
extra
Solidariteit

Pensioen - Een kwestie van fatsoen

Pensioendiscussie, FNV Ledenparlement heeft gesproken!

Sjarrel Massop

Met veel spanning heeft het Ledenparlement van de FNV uiteindelijk een uitspraak gedaan. Er was een dag intensief vergaderen nodig. De mensen van het Ledenparlement zijn in groten getale opgekomen. Zowel op locatie met voldoende corona afstand als thuis met een digitale verbinding. Het is duidelijk. De stemming over het Pensioenakkoord en de uitwerking ervan is met 64 voor en 40 tegen aangenomen. Dat is niet de grote meerderheid die voorzitter Han Busker claimt.

Maar eerst nog enkele zaken vooraf. Want niet alleen stonden vandaag, 4 juli 2020, het pensioenakkoord en de uitwerking ervan ter discussie. Ook de manier waarop met de arbeidsbelangen van mensen in Nederland omgegaan wordt, stond centraal. De pensioengeschiedenis is voor de vakbeweging verworden tot een prestigekwestie van de vakbondsleiding. Dat is een hele slechte zaak.

Vakbondsdemocratie

De wijze waarop het akkoord een jaar geleden tot stand kwam, was niet goed. Een ledenraadpleging moest afgedwongen worden. Er ontstond een interne strijd waarbij de minderheid ontdaan werd van alle faciliteiten en de onderhandelingen achter gesloten deuren verder gingen. Nieuwe doelen werden geformuleerd en er kwam heel wat techniek aan te pas. Deze poldermanier van werken heeft veel verwarring gesticht bij leden en niet-leden. Het past helaas in een traditie van de vakbeweging die al zo’n veertig jaar aan de gang is die weinig van doen heeft met het opkomen van belangen van werkenden en in dit geval ook senioren en jongeren in Nederland. Dat jaagt de mensen de vakbeweging uit. Een tijdje geleden heb ik onderhandelaar Tuur Elzinga een overweging meegegeven. Deze luidde: de emancipatie van de arbeidersklasse kan slechts het werk van de arbeidersklasse zelf zijn. De pensioendiscussie getuigt daar niet van. Ik typeer het pensioenakkoord als een verslechtering, net als de uitwerking ervan. Recht lullen wat krom is, daar trappen mensen op den duur niet in.

Ook het argument dat er geen mensen meer op de been te krijgen zijn voor strijd, gaat niet op. Afgelopen twee en een half jaar heeft dat aangetoond. Tegen de stroom in is het LCR (Landelijk Comité Red het Pensioenstelsel) buiten de vakbeweging om in een moeilijke corona tijd weer actief geworden. Een bewijs dat het opbouwen van vakbondsmacht kan, wanneer je uitgaat van de mensen waar het om gaat. Een vakbond als sociale beweging is een beweging door mensen. Mensen waarnaar geluisterd dient te worden, mensen die in de gelegenheid moeten worden gesteld om hun mening te uiten en hun oordeel te vellen. Dat was een ver verleden voor de vakbeweging, dat moet ook de toekomst zijn.

Foto picket op parkeerplaats
Actie vooraf aan vergadering FNV Ledenparlement, 4 juli 2020, in Bunnik.
 

Schijnoverwinning

Het Ledenparlement heeft dus gesproken, een motie voor verder uitstel heeft het niet gehaald. Die motie was niet een kwestie van onzekerheid, maar een poging om de gelederen gesloten te houden en de discussie over de pensioenen te kunnen voortzetten. Er is nog altijd alle wens en noodzaak om de essentiële kwestie van de pensioenen actueel te houden. Al was het maar om de toekomst van onze vakbond zeker te stellen.

Maar zoals gezegd, het Ledenparlement van de FNV heeft gesproken en het pensioenakkoord en de uitwerking aanvaard. De verhoudingen zijn in beweging. Vorig jaar een stemverhouding van tachtig tegen twintig, nu dik zestig tegen veertig. De druk neemt toe. Ik zou de onderhandelaars en de vakbondsleiding kunnen feliciteren, maar dat zou wrang zijn. Het is een Pyrrusoverwinning, oftewel een schijnoverwinning die veel frustratie zal oproepen en uiteindelijk onmogelijk zal blijken, Zeker wanneer het gaat over solidariteit, collectiviteit en verplichte deelname – lees sociale zekerheid. Zoals ik vorig jaar al zei: meerderheidsbesluiten moeten uitgevoerd worden. Maar dat heeft toen niet betekend dat ik mijn mond er verder over hield. Dat zal ook nu niet gebeuren. Het kan niet zo zijn dat een groeiende minderheid de mond gesnoerd wordt. Dat doen werkt alleen maar averechts. We moeten verder met de opbouw van een kritische en strijdbare vakbeweging.

Hoe verder?

De constatering, zoals die de afgelopen week door het kernteam van de LCR is uitgewerkt met drie eisen in een vijftal thema’s, was niet anders dan dat we ten opzichte van het huidige stelsel verslechteringen moeten vaststellen. De leiding van de vakbeweging is gezwicht voor de troosteloze polder en vooral voor de intimiderende politiek. Daarmee bewijst ze haar leden een slechte dienst.
Het is nu geen tijd voor rancune. Al vandaag komen berichten binnen van teleurgestelde mensen die hun bondslidmaatschap hebben opgezegd. Bij alle emotie is daar best begrip voor, ik kies daar echter niet voor, omdat de vakbeweging van de leden is en die moeten de dienst uitmaken. Dat is vakbondsdemocratie, daaruit ontstaat vakbondsmacht. De actiecomités hebben gemeld dat ze actief willen blijven. Zie daar, de strijd gaat voort.

Het kernteam van het LCR heeft direct na de uitslag van de stemming in een videovergadering de stand van zaken besproken en kwam tot de gezamenlijke conclusie dat er door gegaan moet worden. Er zijn nog steeds veel losse eindjes en problemen die moeten worden opgelost. Daar hoort een kritische beoordeling zeker bij. Met informatieverstrekking, met discussie, met onderzoek en vooral met strijdbare actie om de collectieve belangen voor een goede oudedagsvoorziening te blijven behartigen en op tijd met werken te kunnen stoppen. Het is nog niet gedaan.

Foto picket op parkeerplaats
Actie vooraf aan vergadering FNV Ledenparlement, 4 juli 2020, in Bunnik.

S symbool