Solidariteit – commentaar 275 - 3 mei 2015

Economische mantra's benevelen de samenleving

Wim Boerboom

Soms overvalt me de vraag: van welk volk maak ik deel uit? Het is al weer even geleden: de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Maar de uitslag houdt me nog steeds bezig. Hoe is het mogelijk dat de VVD toch weer de grootste partij werd, althans omgerekend naar zetels in de Eerste Kamer? En dat na allerlei schandalen die het predicaat 'stiekem', 'hypocriet' of 'corrupt' verdienen.

Het konkelen van Van Rey met Van Pol, Van Rey met Teeven, waarvan de tapes per ongeluk zoek zijn geraakt. Het 'bonnetje' dat verdwenen leek, maar toch weer tevoorschijn kwam en waarvan Teeven zich de inhoud "niet meer kon herinneren". En dit alles, naar eigen zeggen, ten dienste van Volk en Vaderland (de naam van de partijkrant van de NSB), het sjoemelen met declaraties door Mark Verheyen. Het onprofessionele achterdochtige gedrag van minister Schippers die een complot jegens de VVD meende te ontwaren. Het aftreden van Opstelten en Teeven. Het vertrek van Kamerlid Leegte. En dan als laatste: de beschamende vertoning inzake Bad, Bed en Brood samen met de PvdA. Negen dagen niet regeren!!!! En waarom? Om stemmenverlies bij eventuele verkiezingen te voorkomen. Ten dienste van het eigenbelang van beide partijen en de totstandkoming van een multi-interpretabele flut uitkomst het land negen dagen aan zijn lot overlaten.

Van gematigd tot rabiaat rechts

En dat tegen de achtergrond van de door diezelfde VVD geïnitieerde ontmanteling van ons na-oorlogse zorgstelsel. Onder andere in de vorm van het huichelachtige verkooppraatje: 'de gemeenten kunnen dit beter doen, want ze staan dichter bij de mensen', maar die gemeenten gelijktijdig een grote bezuiniging in de maag splitsen. Een werkloosheid veroorzaken in de zorgsector. De Groningers tot wanhoop drijven door te beweren dat de effecten van de gasboringen onderzocht moesten worden. Vervolgens onder zware druk van de hele Groningse samenleving de gasproductie wat terugschroeven (tijdelijk!) en toen de verkiezingsdatum naderde minister Kamp met een ongeloofwaardige spijtbetuiging op pad sturen. Allemaal VVD.
Je zou dus zeggen: de kiezer zal met de verkiezingen inderdaad wel even 'afrekenen'.
En wat gebeurde tot mijn verbijstering? De VVD was weer de grootste partij geworden. Dat de PvdA een pak slaag kreeg, kon logisch verklaard worden. Maar waarom gebeurde niet hetzelfde met de VVD? Voeg daar nog aan toe, dat D66 het dubbele aantal zetels had veroverd, dat de PVV even groot was geworden als de SP, dat het CDA inmiddels weer de tweede werd met één zetel minder dan de VVD. Dan moet de conclusie zijn: het Nederlandse volk is in grote meerderheid van gematigd rechts tot rabiaat rechts. En dat is onbegrijpelijk: het volk wordt geslagen en het stemt in verschillende variaties toch Rechts.

Hersenspoeling

Waarom ik toch maar deel blijf uitmaken?
Op de eerste plaats, omdat je niet kunt zeggen dat 'het volk' heeft gestemd. Vijftig procent is thuis gebleven. En dat zullen in meerderheid de 'geslagenen' zijn. Hun afkeer van 'de politiek' en hun protest heeft hen thuis gehouden. Zij hebben met hun dagelijkse door de VVD geïnitieerde en door de PvdA'er van Rijn uitgevoerde afbraak van de zorg bovendien wat anders aan de kop. De leden van de Eerste Kamer en de Provinciale Staten ontlenen hun legitimiteit dus maar aan de helft van het Nederlandse volk.
En waarom die helft zo Rechts gestemd heeft, is volgens mij te verklaren uit de rol die de economen spelen, met hun economische mantra's en de instituten, waarin zij zich genesteld hebben (Centraal Planbureau bijvoorbeeld). Door de opvoeding, door het onderwijs, met name in het vwo en aan de economische faculteiten. Door de media, met name de televisie, is het volk zo eenzijdig opgevoed in de economische mantra's dat ze gehersenspoeld zijn en niet meer anders kunnen denken dan in termen van die mantra s. Zoals:
* De werking van de markt is superieur aan bestuur door de gekozen overheid.
* Privatisering bevordert de concurrentie en is gunstig voor de consument.
* Groei brengt per definitie werkgelegenheid.
* Innovatie brengt welvaart.
* De topbestuurders van onze banken mogen tonnen verdienen, anders jaagt de markt hen naar het buitenland.
* Enzovoort, enzovoort.

Kantelen

Het volk wordt doodgegooid met kengetallen als 'inkomen per hoofd van de bevolking', waarin de inkomensverdeling uit het zicht is verdwenen. Die mantra's drukken de gedachtewereld van de VVD uit. Of anders gezegd: de VVD materialiseert in ons land deze mantra's. De VVD verdedigt ze en houdt ze in stand. En de PvdA'ers, ook opgevoed aan dezelfde economische faculteiten, voelen zich er wellicht ongemakkelijk bij, maar sluiten zich er toch bij aan. Sterker, PvdA'ers in het onderwijs en de media, in instituten als het CPB en op de ministeries dragen bij aan de instandhouding van die mantra's. En zo bestaat er geen alternatief in de politieke discussie. Ons onderwijs, de kranten en andere media vormen per saldo de bovenbouw van een kapitalistische, materiële onderbouw. Zelfs de SP heeft geen alomvattend alternatief voor deze bovenbouw, hetgeen duidelijk zal worden, wanneer zij ooit mee gaat regeren.

En daarmee is Links per definitie in het nadeel ook al zou ze 'betere' economen herbergt. Het is voor de 'linkse' partijen als bij een duel in de negentiende eeuw. Als één van de duellerende partijen expert is op het terrein van een schietwapen en de andere op dat van een degen, en er is bepaald 'duel met de degen', dan is daarmee de uitkomst al bepaald.
En zo is de VVD, maar ook D66 en het CDA in het voordeel, zolang de gangbare economische redenering algemeen aanvaard blijft. En dat lijkt me de verklaring voor het feit dat de VVD, ondanks de klappen die ze uitdeelt aan het 'gewone volk', toch weer de grootste partij is geworden bij de laatste verkiezingen. Eerst zal die kapitalistische onderbouw moeten kantelen en in het huidige tijdsgewricht op Europese schaal. Maar dat zal nog wel een paar crises vergen.