welkom
edities
inhoud

Recht en Arbeid - een bijzonder ontslagbesluit (7)

Redeloos geweld

Op 16 juni 1998 is de voormalige havenpool, SPAN, gesplitst in twee delen: een operationele pool (SPANO) en een scholingspool (SPAN). Een jaar later worden alle mensen ontslagen die voor de scholingspool waren geselecteerd en elders geen werk hadden gevonden of definitief uit het arbeidsproces waren geraakt. Strikt geredeneerd is dus de ontslagreden: 'U bent geselecteerd voor de scholingspool. Deze houdt ermee op, dus wordt u ontslagen.' De Regionaal Directeur Arbeidsvoorziening accepteert deze redenering en verstrekt ontslagvergunningen, omdat SPAN er immers mee ophoudt. SPAN gebruikt de afgegeven vergunningen. De vraag is echter: op welke gronden is er geselecteerd voor de scholingspool? Geen gekke vraag, want selectie voor de scholingspool betekent volgens de werkgever selectie voor ontslag.

Met reden omkleden

Nu is een zorgvuldig werkgever verplicht beslissingen te motiveren, ook ontslaan via de omweg van een scholingspool. In het Wetboek staat: "Degene die de arbeidsovereenkomst opzegt, geeft de andere partij op diens verzoek schriftelijk opgave van de reden van opzegging." (Artikel 7:669 BW) Een redeloos ontslag mag niet. SPAN meent te kunnen volstaan met de mededeling: 'Omdat u geselecteerd bent voor scholingspool.' Als werkgevers daarmee weg komen, heeft SPAN hun een grote dienst bewezen. Dan mogen ze voortaan het personeelsbestand in twee delen splitsen, zonder de reden te melden. De ene club mag 'door' en de andere club 'weg' en de ontslagreden voor die ene club is dan dat ze niet in de andere club zit. Het lijkt wat onwaarschijnlijk dat SPAN dit lukt. Niets is echter ondenkbaar. Maar mocht het gebeuren, dan weet iedereen dat ontslagbescherming, met dank aan de vakbond, verder altijd omzeild kan worden.

Een jaar geleden is aan de werkgever gevraagd de ontslagreden schriftelijk te geven. Omdat een antwoord uitbleef, is een voorlopig getuigenverhoor gestart. Dat heeft veel opgeleverd. Maar uit de mond van de werkgever is nog steeds niet gehoord waarom de 27 procederende werknemers zijn ontslagen. De laatste bestuurder van SPAN die als getuige is gehoord, was CNV-bestuurder Van Buchem. Hem was in een brief, voorzien van een serie precieze vragen, te verstaan gegeven zich grondig voor te bereiden. Wat Van Buchem op 25 februari 2000 te melden had, was echter buitengewoon teleurstellend. Hij had zich nauwelijks voorbereid, had geen stukken bij zich, en volstond met de verklaring dat hij op de belangrijke bestuursvergadering van 11 juni 1998 niet aanwezig was en derhalve ook geen inzicht had in de splitsingscriteria.

Redeloos ontslag

De ene klap is de andere niet. Ontslag zonder reden is toch nog erger dan ontslag met reden. Het recht om te weten wat de werkgever gedaan heeft, daar gaat het om. Dat is direct na Van Buchem's verhoor de reden geweest aan de Kantonrechter te vragen opnieuw de voorzitter (Ter Wisscha) en secretaris (Heilig) van SPAN te mogen horen. Het moet immers voor hen betrekkelijk eenvoudig zijn op grond van documenten de aanwijzing te reconstrueren. Te achterhalen moet zijn wanneer wat is besloten, en wie op grond waarvan ooit kon doorstromen dan wel achterbleef in - zoals later bleek - het sterfhuis. De Kantonrechter heeft het verzoek toegestaan. Op 11 mei wordt één vraag gesteld: waarom ontslag?

Vandaag, 7 mei, is het antwoord onbekend. Liegen mag niet. Misschien zeggen ze wel: het was redeloos. Maar dat is dan toch volstrekt ongeloofwaardig? Als zij de waarheid achterhouden, is dat een weigering behoorlijk getuigenis af te leggen. Of is er wellicht echt sprake van een redeloos ontslag?

Pim Fischer