Redactioneel

Verantwoorde loonkostenontwikkeling

Komkommertijd of niet, tijdens de zonnige zomermaand augustus dreigden de FNV en het CNV, bij monde van hun voorzitters De Waal en Terpstra, het poldermodel op te blazen. Topmanagers leden aan 'kleptocratie', zeg maar steelzucht, en waren verantwoordelijk voor de toegenomen inkomensverschillen. De Waal kwam met een rigoureus voorstel: "Als ze vinden dat de sky the limit is en gedreven worden door hebzucht, dan gaan ze maar naar Amerika." Terpstra was meer ingetogen en stelde vast "dat de Nederlandse arbeidsverhoudingen in snel tempo veramerikaniseren: veel voor weinigen en weinig voor velen." Dat is nog niet zo gek gezien van die voorzitters. En toch kunnen we hen niet volgen.

Voor zover wij weten, leidt elke nuchtere beoordeling van het poldermodel tot de conclusie dat het gepaard gaat met een verscherpte inkomensongelijkheid. De Waal noemde in zijn boosheid de verrijking "een kwestie van moraliteit". Dat kan wel zo zijn, maar de in het poldermodel zo bewonderde markt ontbeert nu eenmaal elke vorm van moraliteit. Hun collega, cao-coördinator van de FNV Van der Kolk, heeft dat nog wel zo mooi gezegd: 'in onze eisen ademen we al jaren mee met de economie.'

In de wetenschap dat de twee voorzitters tot de grote bepleiters van het poldermodel behoren, hebben ze die inkomensongelijkheid tot augustus minimaal voor lief genomen. Het heeft er veel van weg dat ze zeggen: Mulisch kan geen letter op papier krijgen en Cruyff heeft nog nooit een stiftje gemaakt. De ongelijkheid hoort immers bij het poldermodel, zoals de pen bij Mulisch en de bal bij Cruyff.

Waarom dreigen de twee voorzitters dan uit het poldermodel te stappen door een vitaal kenmerk aan de kaak te stellen?

Ze zijn daar goudeerlijk in: 'We kunnen op die manier de loonmatiging niet meer rechtvaardigen. Als de inkomens van de topmanagers gemiddeld met 8 procent omhooggaan, kunnen we onze leden niet op 2,8 procent houden.'

De steelzucht is dus niet het probleem en ook de uitdijende loonhiërarchie niet. Topmanagers mogen zich verrijken, alleen niet zo zichtbaar extreem, anders worden de voorzitters door de leden onderuitgehaald. Dat moeten de ondernemers toch begrijpen.

En dat deden ze. Sinds begin september hebben we weer sociale partners. Op de Veluwe zijn ze het eens geworden over hoofdstuk 3 van hun Agenda 2002. Daarin staat de zinsnede: "verantwoorde loonkostenontwikkeling geldt voor allen in de onderneming."

De voorzitters jubelen over deze doorbraak: 'we hebben de ondernemers over hun topmanagers goed aan het denken gezet.' Maar ja, wie denkt na over de ondernemers?

Dat doet VNO-NCW door te laten zien waar de werkelijke macht ligt. 'Dat hebben we altijd al gevonden. Wij doen geen uitspraak over wat verantwoord is. Voor onze leden, de ondernemers, is het een richtinggevend advies.'

In diezelfde maand augustus maakt FNV Bondgenoten bekend zijn service aan de leden uit te breiden met een pakket financiële adviezen. Voor beleggingen worden ze doorverwezen naar geselecteerde banken en verzekeraars. Bovendien kunnen aandelen en opties opgenomen worden in het cao-beleid. Waarom?

Om de kloof tussen arm en rijk te verkleinen! Zeer tevreden stelt de Volkskrant vast: "De klassenstrijd is gestreden."

Redactie