Redaktioneel

De nieuwe afgod

Wij verkopen onze arbeidskracht voor een zo goed mogelijke prijs. We willen ook werk dat veilig en gezond is, werk waarin we ons kunnen ontwikkelen, dat interessant is en waar de sfeer plezierig is. Dat willen we vandaag, volgende week, maar ook over tien jaar. We willen onze arbeidskracht op peil houden, voorkomen dat-je verslijt en veroudert. Scholing bijvoorbeeld en vooral de inhoud daarvan zijn dus in ons belang. Maar het profijt van dat werk en die scholing komt uiteindelijk in de handen van de baas en zijn financiers. Dus zal die scholing in zijn tijd moeten plaatsvinden en hij voor de kosten moeten opdraaien.

Zo simpel is het.

Maar scholing garandeert niks. Geen baan, geen goed loon, geen gezondheid en geen plezier. Wat Boonstra, Wijers en de Waal ook mogen zeggen. Boonstra koppelt scholing aan totale inzetbaarheid en prestatieloon; wil je dat niet, hoepel je maar op. Wijers wil ons voor die scholing laten betalen; dat ophoepelen zou volgens hem makkelijker moeten gaan. De Waal zegt tegen Boonstra en Wijers: 'rustig aan, niet gelijk straffen, eerst de kultuur veranderen, anders krijg je de mensen nooit mee.'

Zo staan de zaken er voor.

Over scholing is veel te zeggen. Ondernemers hebben er de mond van vol, maar stellen er nauwelijks geld voor beschikbaar. Behalve voor de al hooggeschoolden. Voor die goudvinken, maar ook voor anderen, is scholing steeds meer een kwestie van hun neuzen. Die moeten namelijk dezelfde kant op. De overheid legt de markt over het onderwijs heen; ze bezuinigt, privatiseert en maakt de school tot een bedrijf dat voor andere bedrijven opleidt.

En de vakbeweging? Met name de Industriebond FNV heeft een scholingsoffensief afgekondigd: de moderne werknemer moet in zichzelf investeren om aantrekkelijk te blijven op de arbeidsmarkt en om verzekerd te blijven van betaald werk. Scholing moet dus. Zie je zelf als een produkt, wees ondernemer van je handen, hart en hersens en het profijt stroomt naar je toe. Dit is een startschot voor een race. En zoals dat gaat bij een kompetitie, er zijn meer verliezers dan winnaars. Elke ronde zal weer verliezers geven en om dat te rechtvaardigen, wordt de schuldvraag gesteld. Wie niet kan en wil winnen, heeft dat zichzelf te verwijten. "Logies toch", zei de schoolpsycholoog. "Je hebt je best niet gedaan, daarom komt mijn voorspelling niet uit dat je 't beslist zou halen."

Zo gaat het.

Scholing is erg belangrijk. Zeker voor een leven naast de arbeid. Zeker als daardoor de baas beter bestreden kan worden, als daardoor na een reorganisatie ieder van werk verzekerd is, als werk gezonder wordt, als werknemersrechten centraal staan, als mensen samen sterker worden, als onrecht aan de kaak gesteld wordt en als de bond onafhankelijker wordt van de waan dat de baas je beste zaakwaarnemer is.

Zo is dat.

En dan gebruiken we de nieuwe afgod 'employability' maar als uitsmijter.

De Redaktie