welkom
edities
inhoud

FNV-konferentie "Het betere werk"

Rek in onderwijs is eruit

Uit de diskussienota "Het betere werk, evenwicht tussen dynamiek en bescherming" had ik het idee dat de dynamiek meer aandacht kreeg dan de bescherming. Dit strookt met mijn ervaringen als kaderlid. De werkgevers in het onderwijs verwijten de bonden voortdurend dat zij zich weinig flexibel opstellen en alles willen dichtregelen. Met een verwijzing naar andere sektoren wordt gepleit voor een nieuw type werknemer die breed en flexibel inzetbaar is op momenten dat het de werkgevers goed uitkomt en in taken die niet altijd voort vloeien uit de funktie waarop men is aangesteld. Als je hierover wilt praten. prima. Maar heb je het over de noodzakelijke voorwaarden, dan kijken ze je glazig aan. Leg je uit dat de leden verwachten dat je hun rechten beschermt, dan komen de chantage argumenten 'als niet van deze tijd zijn' en 'verlies van werkgelegenheid'. De deur naar flexibilisering wordt op een kier gezet en meteen vliegt de werkdruk omhoog, zonder dat de werknemers die hier de dupe van zijn, zich kunnen beroepen op duidelijke regels.

Werkdruk

Benieuwd wat het FNV-kongres mij zou brengen kwam ik in Eindhoven. Als eerste viel mij de ontspannen sfeer op. Misschien had dit te maken met het feit dat het geen besluitvormend, maar een opiniërend kongres was. Dit betekende ruimte voor diskussie. Iets wat ik in de Abop wel eens mis.

Ieke van den Burg presenteerde de resultaten van een onderzoek naar de meningen van leden van FNV-bonden over flexibilisering. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat in het onderwijs overwerk een veel voorkomende vorm is van numerieke flexibilisering (tijd en mensen) en alle vormen van funktionele flexibilisering (taken) meer voorkomen dan in andere sektoren. Het Onderwijs loopt 'voorop', Dit in tegenstelling tot een derde vorm: de flexibele beloning. Samen met de sektor van de AbvaKabo is er een 'achterstand'.

Bij het beeld over de toekomst springt met name de toename van de werkdruk er uit. Liefst driekwart van het onderwijspersoneel noemt dit als 'waarschijnlijk' en 'problematies'. De konklusie kan zijn dat de grenzen van de funktionele flexibilisering bereikt zijn. Dan blijft alleen de numerieke flexibilisering over. Gezien de financiële begrenzingen, waardoor niet meer mensen worden aangenomen, kan dit alleen door meer (onbetaald) overwerk en dus verhoging van de werkdruk.

Bescherming rechten

In de middag volgde ik een workshop over 'flexibilisering naar binnen' (taken). Zoals uit genoemd onderzoek al bleek, hebben we hier in het onderwijs veel ervaring mee. Door de Abop werd ingebracht dat de bescherming van de elementaire rechten van het personeel ook in het belang is van de kwaliteit van het onderwijs. Worden de grenzen van de bestaande flexibilisering aangetast, dan gaat dit ten koste van de professionaliteit. Een Abop-er stelde voor een stelling in de nota "Het betere werk" om te draaien. Verbetering van de inhoud en de kwaliteit van het werk is een belangrijke voorwaarde voor de bevordering van de kwaliteit van produkten en diensten. En niet omgekeerd.

Met de organisatoren hoop ik dat de diskussie een vervolg krijgt in de afzonderlijke bonden. Het moet de FNV-bonden lukken, misschien tegen de stroom in, de leden te beschermen tegen die vormen van flexibilisering die de elementaire verworven rechten aantasten.

De afsluitende maaltijd betekende lang wachten. Het toetje liet ik staan om in de auto te kunnen luisteren naar het recht-streeks verslag van een Ajax-wedstrijd. Vlak voor ik thuis was, hoorde ik het nieuws van 22.00 uur: de onderwijsbonden hebben een akkoord gesloten met minister Ritzen. Of de CAO de flexibiliteit in het onderwijs ten goede zou komen, was mij nog een raadsel.

Wim Berkers (bestuurslid Abop afdeling Amsterdam)