Redaktioneel

Na Shell, nu Ahold

Misschien was Cees van der Hoeven, president-direkteur Koninklijke Ahold NV, er wel bij toen Wim van Gelder, lid van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid, verzuchtte: "Ondernemers zwemmen in het geld, maar ze doen er niets mee." (kongres Erasmus Universiteit, 10 januari 1996)

Cees zou Wim gezegd hebben: Jij kijkt niet verder dan Dagobert Duck en ons kikkerlandje. Geld hebben we allemaal, maar daar gaat het niet om. Kapitaal dat is het. En dat bestaat bij de gratie van de groei. Als het kan om de hoek van Het Binnenhof, als er maar genoeg scholieren zijn. Als het moet, en zo zien we ook nog wat van de wereld, zelfs in Moskou en Connecticut.

Ahold kennen we in Nederland vooral als Albert Heijn, het bedrijf met de kleine kontrakten. Kampioen flexibilisering. Vijand oude winkelsluitingswet. Regisseur mislukte cao supermarkten. Vrek toeslagen avond- en weekendwerk. Lokker ondernemingsraden. Tempobeul distributiecentra.

Albert Heijn is dus in Nederland in opspraak.

En nu is de eigenaar van Albert Heijn, Ahold, ook nog in hoger beroep veroordeeld door het amsterdamse gerechtshof. Het moskouse bedrijf Tonar blijkt bedrogen te zijn. Als partners zouden ze een distributiecentrum opzetten naar westerse maatstaven. Daarvoor kreeg Ahold in 1994 4 miljoen gulden steun van de Europese Unie en 6,5 van het Ministerie van Economische Zaken. Ahold vond het projekt niet snel genoeg gaan en verbrak de samenwerking. De rechter stelde Ahold verantwoordelijk voor de aan Tonar toegebrachte schade.

Ahold blijkt ook een 'union buster', een vakbondsverjager. Worden in Nederland de bonden - waar mogelijk - gepasseerd ten gunste van de or (dochters Jamin en Etos), in Amerika wordt de vakbeweging buiten het bedrijf gehouden of gezet. Dat gebeurt bij de invoering van een nieuw distributiesysteem in één van de zes supermarktketens: Tops in Buffalo. Dat systeem heet 'cross-docking': de tussenhandel wordt gepasseerd en de fabrikanten leveren direkt aan het distributiecentrum. Daar worden de pakketten samengesteld en dezelfde dag aan de supermarkten geleverd. Zo wordt aanzienlijk bespaard op het vervoer en zijn er minder chauffeurs nodig. Een ander gevolg is dat de koelhuizen overbodig worden. Bij elkaar zullen er meer dan 5.000 banen verloren gaan.

In zijn pogingen de belangen van de werknemers in het koelhuis in Buffalo te behartigen, is de grootste amerikaanse vakbond, de Teamsters, zwaar tegengewerkt. Deze bond organiseert niet alleen de bekende chauffeurs, maar ook mensen in de distributiecentra en industrie. Bij een andere supermarktketen, Edwards in Connecticut, is Ahold nog verder gegaan. Eerst werd de distributie uitbesteed aan een als zeer vakbondsvijandig bekend staand bedrijf. Daarna werd de uitbesteding teruggedraaid, met minder mensen en zonder vakbondsleden.

De Teamsters hebben december vorig jaar hun akties naar Nederland verplaatst. Daarbij gaat het ook om de kaalslag in binnensteden door de hypermarkten buiten de stadscentra, waarmee Ahold experimenteert. Met steun van de FNV Dienstenbond wordt Ahold aangeklaagd. Johan Stekelenburg, ook op het rotterdams kongres, wil boetes geven aan bedrijven die veel banen uitstoten. Ahold doet meer dan dat.

Redaktie