welkom
edities
inhoud

Impressies van deelne(e)m(st)ers

Een dag met Solidariteit

De grote (internationale) werkloosheid is daarvan zonder twijfel een van de belangrijkste oorzaken. De desastreuze gevolgen voor met name de werknemers, maar mijns inziens ook de middelgrote en kleine bedrijven (konkurrentiepositie), steken schril af bij de riante financiële positie van een aantal anderen in onze samenleving (bijvoorbeeld multinationale ondernemingen en zij die zich voor hen inspannen); degenen die mij een beetje kennen weten wel wie ik daarmee bedoel.

In het ochtendprogramma werd groepsgewijs (onder deskundige begeleiding) over een aantal onderwerpen gediskussieerd. De meeste van die onderwerpen hadden een relatie met de gevolgen van de werkloosheid. Een prima opzet trouwens, die zeker ook binnen de programmering van het scholings- en vormingswerk van de FNV niet zou misstaan (weer eens iets anders dan OR-kursussen, ofschoon die zeker niet onbelangrijk zijn).

In het begin van de middag kwamen wij (de deelnemers), het aantal was inmiddels al flink gegroeid, weer plenair bijeen om via een uiteenzetting van Michael Schmidt, één der stakers uit Duitsland, geïnformeerd te worden over de situatie van het moment.

Een ovationeel applaus beëindigde zijn bijdrage, waarin voor mij toch wel het meest opmerkelijke was dat de stellingname van de Industriebond FNV over arbeidstijdverkorting in Duitsland door de stakers niet bijzonder op prijs wordt gesteld. Het feit dat zij goed op de hoogte zijn van de verhoudingen binnen de nederlandse vakbeweging sterkt toch mijn gevoel dat zij zich desondanks ook met de nederlandse arbeidersklasse (indien nodig) solidair zullen verklaren.

Bewogenheid Bij Mandel

Na een korte pauze begon dan het debat over de ATV en hetgeen een bijzondere gast, Ernest Mandel, daarover te zeggen had.

Een opmerkelijke persoonlijkheid, die Mandel, die zeker niet onder stoelen of banken steekt waar zijn voorkeur naar uitgaat als het om de klasseverhoudingen gaat. Nee, sterker nog (maar dat wisten de meesten van de aanwezigen natuurlijk wel) dit telkenmale in de diskussie duidelijk laat blijken.

Voor mij in zoverre opmerkelijk, dat bijvoorbeeld anderen (linkse ekonomen) uit eigen land vaak ook krasse taal uitslaan, maar als het erop aankomt voor zichzelf altijd een veiligheidsmarge inbouwen waar je dan weer alle kanten mee op kan.

Uit het optreden van Mandei (ondanks zijn ekonoom-zijn) spreekt, als het gaat om arbeidsverhoudingen en ATV, een bewogenheid die met name op het punt van humanisering van de arbeid als voorbeeld kan staan voor zeer velen in de top van de vakbeweging. De stelling dat onder andere ATV, betaalbaar moet zijn heeft tot nu toe altijd geresulteerd in het betalen door de werknemers. Trouwens, Mandel gaf ook duidelijk de financiering aan, en wat hij niet direkt wist te formuleren kon nog wel even uit de tas komen die naast hem stond. Nog gevoel voor humor ook, mijn zaterdag was goed besteed.

ATV in bloksysteem

Uit de diskussie van de aanwezige panelleden bleek dat de opvattingen over duur en vorm van ATV nogal uiteenliepen. Niets opmerkelijks overigens, omdat er natuurlijk ook vaak andere deelbelangen spelen.

Toch blijf ik van mening dat ATV ingevoerd dient te worden als zogenaamd bloksysteem, dit om de kontroleerbaarheid door de arbeiders zelf op werktempo en produktiviteitsnorm in eigen hand te houden. Vijf dagen werken, vier dagen werken, om mee te beginnen, geeft een werkweek van 36 uur en is in principe direkt invoerbaar voor de meeste bedrijfstakken en overheidsinstellingen. Uiteraard met behoud van koopkracht.

De 25-urige werktijd per week voor een ieder is natuurlijk de meest ideale, maar de realiteit van de huidige maatschappijverhoudingen, waarin het kapitaal machtig is, biedt daartoe op middellange termijn en mijns inziens ook op lange termijn weinig of geen soelaas.

Op naar een echte socialistische samenleving dus (ook dat kan nog even duren) maar biedt wel perspektief.

Een aanzet daartoe moet zijn een georganiseerde strijdbare arbeidersbeweging, een van de organisatievormen kan en moet de vakbeweging zijn. Een strijdbare vakbeweging wel te verstaan.

Hé, was dat niet het motto van de konferentie?

Wim Jansen

Solidariteit leeft

Na een jaar Solidariteit een bijeenkomst. Het is goed om met mensen te spreken die belangstelling hebben voor de dingen die ons dwars zitten binnen de bond. Ook de zaken die ons inspireren: de veranderingen die onze werk- en leefomstandigheden op peil moeten houden, beter nog: moeten verbeteren.

Het werk dat er is verdelen over de mensen die willen werken. Op een manier die goed is voor iedereen, zodat er voldoende wordt verdiend om behoorlijk van te leven voor vrouwen en voor mannen.

Hier een paar indrukken

Het verslag van Michael Schmidt, kaderlid van de Duitse IG-Metall en één van de stakers, gaf een duidelijke analyse van de langdurige strijd in de Duitse autoindustrie. Goed gemotiveerde arbeiders met een duidelijk eisenpakket. Alleen jammer dat de bonzen van de IG-Metall er zo'n mager resultaat uitgehaald hebben.

Hoogtepunt van de dag werd de uiteenzetting van Mandel inzake arbeidstijdverkorting. Eenvoudig en duidelijk, logisch en met feiten gestaafd en verder van de nodige humor voorzien. Een van de voorbeelden van verregaande arrogantie van Belgische kapitalisten was het bouwen van twee heel moderne staalfabrieken in de jaren van 'hoogkonjunktuur'. Fabrieken die totaal overbodig bleken omdat er geen markt was voor de produkten die ze vervaardigden. Ze zijn dan ook nog geen dag in gebruik geweest.

Vergelijk in Nederland: OKTO in Winschoten. Een miljoenenverslindende kartonfabriek, elektronisch geleid, maar overbodig toen deze afgebouwd was omdat de vraag naar karton tot minder dan niks was gedaald. Gebouwd met gigantische overheidssteun, door ons betaald dus...

Mandel waarschuwde voor de gevolgen van de zorgwekkende werkloosheid onder jongeren. Een generatie die nooit zal werken! De demoralisering zowel kultureel als maatschappelijk die daarvan zal uitgaan als jongeren geen uitzicht hebben op de toekomst. Een oplossing kan en moet zijn herverdeling van werk door korter werken. Echte arbeidstijdverkorting levert meer rendement en werk, zodat er geen loon ingeleverd hoeft te worden, waardoor de naar beneden gerichte spiraal van minder bestedingen doorbroken kan worden.

Een levendige diskussie met tal van voorbeelden uit de praktijk besloot dit feest van het éénjarig bestaan van Solidariteit.

Fernanda van Hamersveld