Redaktioneel

FNV, hoe NU verder?

Het lijkt zo langzamerhand gemeengoed te worden voor vakbondsbestuurders om in nieuwsmedia voortdurend te konstateren dat het met die bonden allemaal zo slecht gaat. De ledenaantallen en dus de kontributie-inkomsten dalen dramaties. De aktiebereidheid is weg en leden willen geen kaderlid meer worden. Binnen de FNV zien bonden verschillende belangen en zijn om die reden bijna niet op een noemer te krijgen. Kortom, kommer en kwel is aan de orde van de dag in vakbondsland.

De FNV zou de FNV niet zijn, als die problemen niet met voortvarendheid werden aangepakt. En een zeventien-bestuurderssterke groep is plannen gaan maken... voor over veertien jaar. Het jaar 2000 dus.

Oh zeker, mooie plannen voor jongeren, vrouwen en uitkeringsgerechtigden, als die tenminste dan nog bestaan. Maar vooral uitgebreide ideeën over individuele belangenbehartiging voor vakbondsleden, het benaderen van de in een soort apartheid werkende hoofdarbeiders en het opzetten van vakbondswinkels.

Inspanningsverplichting

Je vraagt je af of de bonden daarmee nu weer allemaal groot en sterk worden. Maar waarom eigenlijk niet; prima plannen toch voor straks?

Ja, alleen heeft Lubbers II nu een zooitje bezuinigingen in petto waar de honden geen brood van lusten. Pak kleuters voor een deel het onderwijs at en laat leerlingen voor speciaal onderwijs maar doormodderen op de normale school. Verplicht jongeren elke hen voorgeschotelde baan aan te nemen en sluit een stel bejaardenhuizen. En de bejaarden zelf? Ze zien maar. Een op de tien ambtenaren drinkt koffie te drinken, dus we ontslaan tien procent van die lui. Verbeter daarentegen het ondernemingsklimaat nog wat meer en stort er maar wat kapitalen uit de staatskas in. De studiekosten moeten sterk worden verhoogd en de kinderbijslag en vele uitkeringen verlaagd.

Door al dat breken en slopen staat het gebouw van de verzorgingsstaat, vooral opgebouwd door krachtsinspanning van de vakbeweging, op instorten. En wat doet de FNV op zo'n moment? Zij maakt plannen voor over veertien jaar. Want volgens 'de verpersoonlijking van de nederlandse volksaard', voorzitter Hans Pont, is het huidige FNV-beleid goed. In een interview met Vrij Nederland zegt hij ook, dat afgezien daarvan de FNV wel een inspanningsverplichting heeft, maar geen resultaatsverplichting.

Je snapt gewoon niet hoe hij het verzint. Inspanningsverplichting? Dat haalt je de koekoek. Resultaatsverplichting? 'Nee', zegt Pont en daarmee: 'Onderhandelen, overleggen, akties voeren, alles tot je dienst, maar het hoeft niet tot resultaat te leiden. We gaan niet meer door tot het "bittere eind"! Je moet toch ooit eens vaststellen dat het doel niet meer opweegt tegen de geleverde energie en inspanning? Dan blaas je de zaak dus af. Nee, het is veel belangrijker de leden klantgericht aan je te binden. Geef ze kortingen op allerlei produkten, richt je op de individuele belangenbehartiging en neem, als het even kan als vakbeweging de sociale zekerheid in eigen beheer.'

En solidariteit!

Maar hoe staat het dan met de grote kollektieve akties met als doel de positieverbetering van de Nederlandse arbeid(st)ers? Welke betekenis heeft voor de FNV eigenlijk het begrip 'solidariteit' nog? Als we geen gezamenlijke eis stellen en aktie voeren veer ATV met behoud van loon en volle herbezetting, hoe wordt dan de werkloosheid struktureel aangepakt, en door wie? En aan wie wordt uiteindelijk de rekening gepresenteerd? Het lijkt duidelijk dat de FNV bezig is een helling af te glijden vanwaar de weg terug steeds moeilijker wordt.

De redaktie van SOLIDARITEIT vindt dat deze diskussie diepgaand gevoerd moet worden binnen de FNV en in een veel bredere kring dan die van de zeventien. We hebben het idee opgevat om begin 1987, bijvoorbeeld in februari, beginnend op een vrijdagavond en doorlopend op de zaterdag, een groots opgezette lezerskonferentie te wijden aan dit thema. Waarschijnlijk is dan ook het definitieve FNV-rapport uit en zijn de ledenraadplegingen in volle gang.

De Redaktie (oktober 1986)