welkom
edities
inhoud

Israël/Palestina - Zionisme en imperialisme

Flirten met antisemitisme

Oude theorieën in een nieuw jasje waarbij elk onderscheid tussen Zionisme en Judaïsme wordt ontkend. Zo wordt de weg vrijgemaakt voor immorele oplossingen, zoals steun voor zelfmoordacties gericht op Joden als het enige alternatief voor de overwinning op het Zionisme.

Het huidige antisemitisme in de Arabische wereld is een uit Europa geïmporteerd overblijfsel dat beantwoordt aan de behoefte aan wraak. Een behoefte die wordt veroorzaakt door het ontbreken van perspectief op een beter leven binnen de Amerikaanse orde en door de abominabele omstandigheden waaronder de Palestijnen sinds de ondertekening van de Oslo akkoorden leven. Het nieuwe, aloude antisemitisme wordt gevoed door leiders die daarmee hun eigen onvermogen verbergen. Door hun toevlucht te nemen tot het stereotype van de samenzwerende, rijke, demonische Jood die aan de touwtjes trekt, kunnen ze de militaire en economische superioriteit van Israël verklaren en hun eigen verantwoordelijkheid verdoezelen.

Religieusetnische benadering

De vertrekkende Maleisische president Mahathir Muhammad, veroordeelde tijdens de Islamitische Top van 16 oktober 2003 de zelfmoordacties als improductief. Hij kreeg geen enkel weerwoord van andere Moslimleiders, toen hij daar suggestief aan toevoegde: "1,3 miljard Moslims zouden niet door een paar miljoen Joden verslagen kunnen worden ... De Europeanen doodden zes van de twaalf miljoen Joden. En nu machtigen ze de Joden om over de wereld te heersen". Naar aanleiding van de internationale opschudding die deze opmerking veroorzaakte, zond de Arabische zender Al Jazeera op 28 oktober een programma "Opposite directions" uit. Daarin werd de uitslag bekendgemaakt van een telefonische enquête waarin 98 procent van de kijkers de stelling van Muhammad steunde.

Aan dat programma deed Ibrahim Alloush mee, een Palestijn uit Jordanië. Hij was één van de kijkers die Muhammad steunden, terwijl hij onder de Arabische intellectuelen bekend stond om zijn progressieve standpunten. Toch krijgt zijn antizionisme antisemitische trekjes. Andere Arabische intellectuelen zijn wat terughoudender in hun kritiek, maar slagen er ook niet in de negatieve gevoelens onder de bevolking in revolutionaire banen te leiden. Alloush voerde cijfers op die zouden aantonen dat de Joodse invloed in Amerika buiten proporties is. Hij citeerde een Joodse schrijver, Benjamin Ginsburg: "Terwijl Joden slechts 2 procent van de Amerikaanse bevolking uitmaken, is de helft van de miljardairs Joods en domineren zij de drie grootste televisiestations, de vier belangrijkste filmstudio's, kranten als de New York Times, enzovoort, enzovoort." Iemand die zulke gegevens citeert, heeft een verborgen boodschap: de Joden kunnen dit alleen bereikt hebben via methoden zoals beschreven in de Protocollen.

Het is wonderlijk dat de 'progressieve' Alloush het opneemt voor Mahathir Muhammad. Een dictator die in Maleisië 22 jaar lang de oppositie onderdrukte, de media, de minderheden en de buitenlandse arbeiders, en die de Amerikaanse oorlog in Afghanistan en Irak steunde. Blijkbaar zien Alloush en zijn geestverwanten het Middenoosten conflict niet langer als een conflict tussen de Zionistische beweging en de Arabische wereld. Zij definiëren het conflict langs religieusetnische lijnen en verliezen het zicht op de werkelijke vijand die bestaat uit het verbond tussen kapitalisme, imperialisme en Zionisme.

Etnische zuivering

De standpunten van Alloush vergen nader onderzoek. Hij is tegen het in zijn ogen simplistische onderscheid dat de progressieven ooit maakten "we zijn tegen Zionisme, maar niet tegen de Joden." Alloush daarentegen stelt: "Zionisme komt niet van Mars, maar van het Judaïsme en de Joden." Zonder twijfel te laten bestaan over waartoe zijn standpunt leidt, betoogt hij: "Wanneer een (Israëlische) Jood tegen me zegt 'ik steun de rechten van het Palestijnse volk', vraag ik hem, 'wat doe je dan in mijn land en in mijn huis?' Zou hij echt iets geven om de rechten van de Palestijnen, zou hij het land verlaten."

Na het Zionisme gelijkgesteld te hebben aan het Judaïsme, maakt Alloush in zijn redenering de zeer laakbare stap de Holocaust bedrog te noemen. Dit 'revisionisme' is boosaardig. Het versterkt de Israëlische zaak vanuit de volgende logica: er was geen Holocaust, dus is er geen bestaansreden voor Israël. Alsof de Holocaust het bestaan van Israël rechtvaardigt! Alsof de genocide begaan door de Europeanen de verdrijving van de Palestijnen rechtvaardigt! Er zijn genoeg redenen om tegen het Zionisme te zijn, zonder de meest verschrikkelijke misdaad van het Europese fascisme goed te praten.

Zionisme wordt gerechtvaardigd door de notie dat Joden als zodanig geen plaats hebben onder de niet-Joodse (christelijke) naties. In tegenstelling tot andere religies zou het Jodendom een nationale component bevatten en daarom moeten de Joden een 'Joodse staat' hebben. Maar niets in het Joodse geloof leidt noodzakelijkerwijs tot Zionisme.

Het Zionisme ontstond inderdaad binnen de geschiedenis van het Joodse volk, maar meer ook niet. De gebeden voor de terugkeer naar Zion en de restauratie van de Tempel zijn gekoppeld aan de Messianistische tijd, hetgeen verklaart waarom ultraorthodoxe Joden zich lange tijd tegen het Zionisme keerden. Een seculiere nationalistische beweging als het Zionisme gebruikt de Joodse kwestie en het antisemitisme als ideologische dekmantel voor kolonialistische vestigingen ten koste van een ander volk. Eerder kolonialisme was erin geslaagd buitenlandse regio's te overheersen, de oorspronkelijke bewoners te onderwerpen of te verdrijven onder het mom van het Christendom. De Zionistische beweging echter kwam op een ongunstige tijdstip, toen het kolonialisme aan het afnemen was. In 1948 werd etnische zuivering als een oorlogsmisdaad gezien.

Imperialisme

Voor een precieze analyse van de oorsprong van het Zionisme is een boek van Abram Leon een aanrader. Deze Joodse Marxist die in 1944 door de Nazi's werd vermoord, schreef "The Jewish Question: A Marxist Interpretation".(1) Zijn stelling is dat het Zionisme een "ideologie is van de Joodse kleinburger die verstikt is geraakt tussen het geruïneerde feodalisme en het kapitalisme in verval". In het feodale Oost Europa namen de Joden een essentiële plaats in tussen de aristocraten en de boeren. Toen het feodalisme verdween, verlieten ze de provinciestadjes en trokken naar de grote steden. Ze profiteerden van het bloeiende kapitalisme en dachten niet aan Zion. Tijdens de opkomst van het imperialisme tegen het einde van de negentiende eeuw raakten de niet-Joodse kleinburgers - die niet in staat waren tot investeringen in het buitenland - in concurrentie met hun Joodse tegenhangers. In deze omstandigheden kon de moderne kapitalistische versie van antisemitisme ontstaan. Joodse kleinburgers die uit hun winkels en ambachten waren verdreven, keken naar Zion (één van de heuvels van Jeruzalem) en namen daarbij Europese ideeën van nationalisme over. Zo werd de beweging geboren en kwam Palestina in beeld. Eerst onder het Turkse en vervolgens onder het Britse rijk. "Het kwaad kan niet onderdrukt worden zonder de oorzaken te vernietigen", concludeert Leon, "maar het Zionisme probeert de Joodse kwestie op te lossen zonder het kapitalisme, de belangrijkste bron van het Joodse leed, aan te pakken".

Even leerzaam is een studie van Abed Alwlahab Almasiri, expert op het gebied van Joodse geschiedenis.(2) Hij gaat in tegen de vooroordelen die tegenwoordig wijdverbreid zijn in de Arabische wereld. Almasiri: "Het Zionistisch geweld is een logisch product van de racistische, imperialistische cultuur waarbinnen het Zionisme zich beweegt. Zionisme werd een voldongen feit dankzij het Westerse imperialisme en het bekijkt de wereld vanuit de imperialistische politieke landkaart." Hij vindt een verklaring voor de krachtige Zionistische lobby in de betekenis voor de Amerikaanse imperialistische belangen. "Het Zionisme is geen onderdeel van de Joodse geschiedenis. Het komt niet voor in de Thora of Talmud, maar maakt er wel gebruik van om zich in de etalage te zetten. Zionisme behoort tot de geschiedenis van het Westerse imperialisme als het antwoord op de Joodse kwestie", aldus Almasiri.

Zionisme bevechten

Wanneer we het Zionisme, zoals Alloush, als een product van het Jodendom zien, dan is de onvermijdelijke conclusie dat we het niet kunnen betwisten zonder het Judaïsme aan te vallen en daarmee doemt het spookbeeld op van een volgende Holocaust. De door oud-president Muhammad afgekeurde zelfmoordacties worden door Alloush niet gezien als terrorisme, maar als martelaarschap. "Zonder acties, volksopstanden, militaire operaties en ja, zelfs menselijke bommen, zal de publieke opinie in het vijandelijke kamp zich wentelen in de overwinningsroes en geen partij kiezen voor de onderdrukten."(3)

Maar zien we het Zionisme als onderdeel van een historische ontwikkeling die alleen mogelijk werd binnen het imperialisme, dan is de conclusie een heel andere. Namelijk dat het Zionisme alleen verslagen kan worden door het kapitalisme te bevechten. Dit vereist een alternatief referentiekader, socialistisch en internationalistisch.

Iedereen, inclusief de Israëliërs, die tegen het Zionisme is en vertrouwt in de Palestijnse zaak en die daar een nieuwe maatschappij wil bouwen, niet gebaseerd op religie of nationaliteit, maar op een nieuw internationalisme, is een bondgenoot in het verlangen naar rechtvaardigheid.

Asma Agbarieh
(redactrice Challenge, www.challenge-mag.com)
Vertaling: Marie-Louise Sanders

(1) Zie: www.marxist.de/religion/leon
(2) Abed Alwlahab Almasiri, The Protocols, Judaism and Zionism, Cairo 2003.
(3) Zie: www.freearabvoice.org, website onder de redactie van Alloush.

Zionisme, een gevolg van het imperialisme