Buitenland - een principeakkoord aan de Amerikaanse Westkust

Op de bond wordt gejaagd

In de twee voorgaande nummers van Solidariteit (september en november 2002) schreven we over het scherpe arbeidsconflict in de havens aan de Amerikaanse Westkust. Over de vastgelopen onderhandelingen tussen de bond van havenarbeiders, International Longshore and Waterhouse Union (ILWU) en de ondernemers van de Pacific Maritime Association (PMA). Over de ondernemers die de toegang tot het werk blokkeerden en de bond wilden breken. Over de door Bush opgelegde afkoelingsperiode en de dreiging het leger in te zetten. Over het na een bemiddeling bereikte principeakkoord. Daarover deze keer.

In december vorig jaar besloot de overgrote meerderheid van de plaatselijke afgevaardigden dit akkoord met een positief advies aan de leden voor te leggen. Daarna volgden intensieve debatten vooral via de website van de bond (http://groups.yahoo.com/group/ILWU/). Hoewel de uitslag van de stemming - 22 januari, de dag dat er weer acties gevoerd mogen worden - voor dit artikel te laat komt, is het de moeite waard een indruk te geven van de discussies.

Poencontract

Vanwege de wettelijke actiestilte en het gevaar op claims bij een overtreding, zal pas na de stemming alle informatie over het akkoord openbaar worden. Nogal wat leden van de ILWU hebben daar de pest over in, maar zowel PMA als ILWU houden zich er strikt aan. De volgende elementen zijn we tegengekomen:

looptijd cao zes jaar,
nieuwe banen vallen onder cao,
verbetering pensioenen,
verbetering ziektekostenregeling,
overleg over automatisering,
handhaving vakbondsrechten,
verlies van waarschijnlijk vierhonderd banen.

Het overzicht van de financiële verbeteringen is aanzienlijk uitgebreider dan de informatie over de strategie van de bond ten opzichte van de nieuwe technologieën. Wij zouden zeggen 'een poencontract', helder op de korte, vaag op de lange termijn. Dat is opvallend, omdat juist door nieuwe technieken werkgelegenheid verdwijnt en verplaatst wordt naar gebieden buiten de havens. Arbeidstijdverkorting en andere manieren om het werk over de huidige groep havenwerkers te verdelen zijn niet aan de orde. Bestuurders lijken hun volgende verkiezing zeker te willen stellen door uit de onderhandelingen hogere uurlonen en meer arbeidsuren te halen. De losse arbeiders met de laagste lonen zijn vaak geen bondslid. De ondernemers brengen inkomens voor 'de vasten' van jaarlijks honderdduizend dollar in de publiciteit. De bond vindt dat belachelijk hoog, maar geeft geen andere cijfers. Daarover zijn de leden boos, omdat op deze manier de gekste bedragen de ronde doen. In vergelijking met de situatie in Nederland verdienen specialisten - klasse 1 en 2 die in 'de voorkeur lopen', dus als eersten werk aangeboden krijgen en dus veel uren kunnen maken - zeer goed. Arbeiders zonder vast contract ('casuals') verdienen ongeveer de helft.

Kritiek

De onderlinge discussie via het net is stevig. Soms via argumenten, maar ook scheldpartijen. Veel oud zeer van 'vroeger'. Het aantal deelnemers is betrekkelijk klein, ongeveer twintig, maar vrijwel elke dag leveren ze een bijdrage. Op het principeakkoord en de totstandkoming is veel kritiek.

De onderhandelingen zijn te lang gerekt. Voordeel: het oude contract bleef van kracht. Groot nadeel: tijdens de onderhandelingen was elke actie verboden en mocht geen solidariteit georganiseerd worden.
Het akkoord drijft arbeiders uit elkaar. De goed betaalden, waarvan de baan op het spel staat, krijgen een zak geld en groepen ouderen een beter pensoen. Maar de 'elleboogstomers' worden aan hun lot overgelaten.
De pensioenen lopen meer risico, omdat de dekkingsgraag verlaagd wordt van 85 naar 65 procent.
De cao kent geen prijscompensatie. Bovendien bestaat nog steeds de mogelijkheid dat de bond onder de 'spoorwegwet' wordt gebracht die stakingen en andere acties in het landsbelang kan verbieden. Hiertegen en tegen andere anti-vakbondswetgeving is verzet uitgebleven.
Door zich zo op de lonen en pensioenen te concentreren die in vergelijking met andere sectoren gunstig zijn, en veel minder op de werkgelegenheid dreigt de ILWU zich van de andere bonden te isoleren.

Opvallend in de discussies op het internet is dat veel afdelingen vertegenwoordigd zijn. Uit alle havens aan de Westkust worden meningen gewisseld. De bijdragen zijn goed gefundeerd, gaan verder dan de eigen sector en zijn vaak links georiënteerd. De ontwikkelingen in de havens worden geplaatst tegen de politieke achtergrond van de oorlog in Irak. Steeds wordt geprobeerd de rijen gesloten te houden. Een lid van "local 16": "Ongeacht de uitslag van de stemming, in de komende periode hebben we elkaar nodig. Ik hoop dat diegenen die uit angst om de strijd te verliezen het akkoord aanvaarden, en van mening zijn dat het moment van confrontatie nog niet is aangebroken, volgende maand of volgend jaar - als dat moment wel gekomen is - terug te vinden zijn in de frontlinies."

Ab de Wildt

Ga naar afbeelding Foto protest ILWU (26 kb)