Redactioneel

Vakbeweging geeft haar ziel weg

"Eén zetje is genoeg", zei de duivel en hij duwde de vakbeweging van haar oorsprong. Geen militaire dictatuur, geen extreem rechtse regering, geen massieve stakingsnederlaag. Nee, geheel uit vrije wil geeft de Nederlandse vakbeweging haar ziel weg. Bonden zien tijdens het tweede ziektejaar af van vrije onderhandelingen over een bovenwettelijke aanvulling. Toelichting De Waal, voorzitter van de FNV: Wij hebben onze les geleerd in 1991. Toen verwierpen de bonden een akkoord in de SER en vervolgens greep 'de politiek' nog harder in. Tien jaar geleden hadden we geen alternatief, nu is er geen alternatief. Toelichting ondernemersorganisatie VNO-NCW: Wij willen geen ruzie meer, beter is samen ruzie maken met 'de politiek'.

In het vorige nummer van Solidariteit, het SER-akkoord was nog kraakvers, constateerden we dat de WAO van haar dramatische uitzichtloosheid verlost werd door de definitie te wijzigen. Ongeveer zoals onze schoolmeester vroeger grapte: wijzig de schaal van de thermometer en bij een hevige vorst staat er twintig graden boven nul. Inmiddels is de SER al weer verder. Sneeuw, hagel en een ijzige wind tellen niet meer mee. Een chronisch vermoeidheidssyndroom als ME geldt niet meer voor de WAO, een whiplash ook niet meer. Overspannenheid? Nee. Burn out, persoonlijkheidsstoornis, verslaving, slijtage aan het bewegingsapparaat. Nee.

Hebben de leden in hun vergaderingen en de bondsvoorzitters in hun federatieraad deze 'nadere uitwerking' in hun beslissing betrokken? Nee, want de SER had hierover nog geen besluit genomen. Hebben ze dan streng voorwaardelijk besloten in de trant van: als de SER zo verschrikkelijk te keer gaat, trekken we onze instemming terug. Nee. En hoe zit dat nou met ABVAKABO FNV? Alle media flitsten op maandag hun oneliner: de FNV is akkoord of De Waal heeft de rijen gesloten. Terwijl het bondsbestuur van de tweede bond van de FNV op dinsdag zijn definitieve standpunt nog moest bepalen.

Maar er zijn nog meer duivelse streken.

De slome, besluitloze en hevig verdeelde 'politiek' zou, volgens de edellieden van de SER nooit een plan kunnen realiseren met zo'n breed draagvlak. Maar de FNV stemde in met een nipte meerderheid, ABVAKABO bij de voorstemmers gerekend. En hoe is het met de vrije democratische besluitvorming? De Waal: "Ik heb niet gedreigd op te stappen. Ik zie niet hoe we bij een verwerping van het akkoord door hadden moeten gaan." En de voorzitter van FNV Bondgenoten? "Of we leggen ons bij de meerderheid neer, of we zeggen ons lidmaatschap van de FNV op. Dat laatste willen we niet."

En hoe zit het dan met die lessen van tien jaar geleden? Een kwalijke geschiedvervalsing. We stonden na dagen acties met honderdduizenden op het Malieveld. Solidariteit verkocht als een tierelier. De afsluitende woorden van de toenmalige voorzitter Stekelenburg op het door tientallen bestormde podium staan in ons geheugen gegrift: Wij gaan door. Tot spoedig. Wel thuis. Alleen het laatste gebeurde.

In 1991 was er evenals nu een alternatief. We beperken ons tot de contouren.

Ziekte en arbeidsongeschiktheid veranderen de afhankelijkheid van een loon niet, dus honderd procent doorbetalen.
Idem bij volledige en blijvende arbeidsongeschiktheid.
Recht op werk voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten, inkomen minimaal gelijk aan dat bij het oorspronkelijke werk.
Inrichting van de arbeidsorganisatie naar de gezondheidseisen van de meest kwetsbaren.
Recht op specifieke voorzieningen (zorg, opleiding, werk, inkomen) voor 'vroeg gehandicapten'.
Pensioengerechtigde leeftijd met zestig jaar.

Open het debat maar FNV. Werk nader uit. Organiseer bijeenkomsten. Houd tussentijdse referenda. Beslis in volledige openheid. Schuw niet-democratische middelen. Verkwansel noch je ziel, noch je zaligheid.

Redactie