Israëlische arbeidsrechtbank dwingt Maya Food tot onderhandelingen en schadevergoeding Overwinning WAC-MAAN en Palestijnse arbeiders WAC-MAAN 1 Op 26 november 2019 besloot de regionale arbeidsrechtbank van Jeruzalem, bij monde van rechter Daniel Goldberg, dat WAC-MAAN [hierna WAC] de officiële vertegenwoordigende vakbond is van de arbeiders van Maya Food Industries. WAC organiseerde afgelopen jaar een derde van de arbeiders van het bedrijf, waarvan het merendeel woont op de Westoever. De rechter oordeelde dat het bedrijf de rechten van de werknemers om zich te organiseren in een vakbond niet had gerespecteerd. Maya Food had geprobeerd arbeiders die zich wilden organiseren, te ontslaan of te schorsen. De arbeiders waren ook onder druk gezet het vakbondslidmaatschap op te zeggen. Bovendien had het bedrijf overduidelijk Histadrut Leumit, de nationale vakfederatie die verbonden is aan de Likud partij (Netanyahu), een voorkeursbehandeling gegeven. De rechtbank verordende dat het bedrijf cao-onderhandelingen met WAC moet voeren en een schadevergoeding betalen van 160.000 NIS (circa 42.000 euro) vanwege de belemmering van de vrijheid van vakbondsorganisatie. Belemmering en intimidatie De uitspraak kwam meer dan drie maanden, nadat WAC op 14 augustus 2019 publiekelijk kenbaar had gemaakt een eerste groep Palestijnse arbeiders bij Maya te hebben georganiseerd. Vanaf dat moment deed het bedrijf er alles aan om te voorkomen dat WAC nog toegang kreeg tot de fabriek. Zo werden ineens arbeiders ontslagen, omdat bezuinigd zou moeten worden, terwijl tegelijkertijd juist arbeiders via onderaannemers werden ingehuurd. Maya Food voorkwam dat arbeiders tijdens hoorzittingen vertegenwoordigd konden worden door WAC en ontsloeg enkele kaderleden onder valse beschuldigingen van het gebruik van geweld. De rechtbank noemde al deze aantijgingen ongegrond en besliste dat de arbeiders weer aangesteld dienden te worden. Terwijl de directeuren van Maya Food de broodwinning van de georganiseerde arbeiders bedreigden en weigerden de vertegenwoordigers van WAC tot de fabrieksgebouwen toe te laten, was de houding ten opzichte van de Histadrut Leumit juist zeer sympathiek. Vertegenwoordigers van Histadrut kregen toegang tot de fabriek en de directeuren hielpen zelfs bij de inschrijving van nieuwe leden voor deze vakbond. Het bedrijf beweerde dat de Histadrut al was begonnen met werven, voordat WAC dit deed. Vergelding In zijn uitspraak bevestigde de rechter echter dat de Histadrut pas actief werd twee weken nadat WAC het bedrijf had geïnformeerd een deel van de Maya-arbeiders te hebben georganiseerd. Dit roept wel de vraag op waarom deze bond, die nooit enige interesse heeft getoond of moeite gedaan de Palestijnse arbeiders in de nederzettingen te organiseren, nu dan toch actief werd in deze fabriek. De rechtbank bevestigde ook dat het management van Maya Food doorging met de voorkeursbehandeling jegens de Histadrut, zelfs toen die al tegenover de nationale arbeidsrechtbank had aangegeven af te zien van elke claim de arbeiders te vertegenwoordigen. Deze uitspraak kwam na een beroep dat WAC indiende bij de arbeidsrechtbank als onderdeel van een geschil tussen deze twee organisaties medio september. De rechtbank tilde ook zwaar aan het feit dat het bedrijf alle brieven van WAC volledig had genegeerd en pas tot antwoorden geneigd was, nadat WAC beroep had ingediend bij de arbeidsrechtbank als gevolg van de onwettige ontslagen onder de arbeiders. Al op 5 september 2019 volgde een tijdelijk verbod op ontslagen. Er was volgens de rechtbank overduidelijk bewijs dat het ontslag en de schorsing van arbeiders een vergeldingsmaatregel waren voor het vakbondswerk. Discriminatie Ondanks de stevige waarschuwing die Maya Food Industries van de kant van de rechtbank kreeg in september, ging het bedrijf standvastig door en bleef het de arbeiders lastig maken die aan WAC verbonden waren. Zo werd de verlening van de benodigde toegangsvergunningen voor het industriegebied vertraagd voor arbeiders en hun voertuigen door plotselinge wisselingen van taken en diensten en door toch nog arbeiders te ontslaan. Eén van de vrouwelijke arbeiders die openlijk over haar steun voor WAC had gesproken, werd onder grote druk gezet de vakbond te verlaten om vervolgens overgeplaatst te worden van werk in de productie naar de schoonmaak van de toiletten. Deze worden hoofdzakelijk door mannen gebruikt en een dergelijke vernederende en beledigende maatregel grenst aan seksuele intimidatie. Toen in november de zittingen van het eerste beroep waren afgelopen, diende WAC een tweede beroep in bij de rechtbank over deze intimidatie en verschillende andere gevallen waarbij WAC-arbeiders waren gediscrimineerd. Deze zaak zal binnenkort dienen bij de arbeidsrechtbank in Jeruzalem. Klinkende overwinning De uitspraak van rechter Goldberg is weer een stap voorwaarts in de campagne die WAC de afgelopen jaren voerde om het Palestijnse arbeiders die in de bezette gebieden voor Israëlische bedrijven werken, toe te staan zich te verenigen en cao-onderhandelingen te voeren. Een eerdere, grote doorbraak was de uitspraak van het hoofd van de arbeidsrechtbank in Jeruzalem, rechter Eyal Abrahami, februari 2016, in de zaak van WAC tegen de Tsarfati Garage. Daarin bevestigde de rechtbank dat WAC de vertegenwoordigende organisatie in het bedrijf was en dat de anderhalf jaar eerder ontslagen voorzitter van het arbeiderscomité weer aangenomen moest worden. Die uitspraak in 2016 leidde tot een veranderde houding van het bedrijf. In februari 2017 tekende WAC een cao-akkoord met de Tsarfati Garage, het eerste ooit voor Palestijnse arbeiders in de nederzettingen. In juli 2019 ondertekende WAC een tweede overeenkomst in Mishor Adumin [industriële zone] met de kleine metaalfabriek N.A. Metal Industries. WAC rekent erop dat Maya Foods de uitspraak nauwkeurig zal bestuderen en zijn houding zal bijstellen, waardoor onderhandelingen mogelijk worden en dat daarmee een nieuwe bladzijde kan worden opengeslagen in zijn collectieve relaties met WAC en zijn eigen werknemers. De vastberadenheid die de arbeiders van Maya Foods aan de dag leggen, ondanks alle moeilijkheden en bedreigingen waarmee ze te maken krijgen, toont de vitaliteit van de jonge Palestijnse generatie. Deze Palestijnen tonen moed, sociale solidariteit tussen vrouwen en mannen en een opmerkelijke openheid en bereidheid om samen te werken met WAC dat zowel Arabieren als Joden in zijn bestuur heeft. Wij hebben er het volste vertrouwen in dat de heldere en scherpe uitspraak van rechter Goldberg een golf aan vakbondsorganisatie onder Palestijnse arbeiders in de nederzettingen teweeg zal brengen. 1 Eerder, 1 december 2019, verschenen op de website van Workers Advice Center-MAAN –eng.wac-maan.org.il – vertaald naar het Engels door Avital Tsype, naar het Nederlands door Herre de Vries. (terug)