extra
Stakingsacties bij TNT tegen gedwongen ontslagen en reorganisatieZwanenzang van de achterhoedeHerre de Vries Afgelopen dinsdag 16 november protesteerden zo'n tienduizend stakende TNT-medewerkers in Den Haag bij het hoofdkantoor van TNT Post Productie. Er hangt hun een omvangrijke reorganisatie boven het hoofd met in ieder geval 3.100 gedwongen ontslagen. Abvakabo FNV eist vertraging van het tempo van de reorganisatie en meent dat er minder gedwongen ontslagen kunnen vallen. Met de erkenning van de 'problemen' bij TNT, gaat de bond volledig mee in de denkwijze van directeur Peter Bakker en de zijnen. Daarmee worden de acties een achterhoedegevecht.
PostpiratenDe postmarkt is geleidelijk geliberaliseerd, eerst de pakketten en post boven de 50 gram en tot slot ook de brieven daaronder. Met het vrijgeven van de postmarkt zagen Sandd en Selekt Mail (dochter van Deutsche Post) het licht. Deze bedrijven en andere kleinere postbezorgers worden in de informelere (internet)communicatie wel 'postpiraten' genoemd. Een term die dergelijke bedrijven in diskrediet brengt en de TNT daar tegenover zet als bonafide onderneming. De werkelijkheid is niet zo zwart-wit.
In het huidige conflict zegt TNT niet anders te kunnen doen dan reorganiseren. Door de komst van de e-mail en de concurrenten op de postmarkt liep het volume terug. De beschuldigende vinger van TNT naar de concurrenten is hypocriet. TNT-dochter, Netwerk VSP, opereert op dezelfde smerige manier als die andere postbedrijven. 2 En het bedrijf zit, getuige het jaarverslag over 2009 ondanks de forse winstdaling - 50 procent ten opzichte van 2008 - nog steeds ruim in de winstcijfers: 281 miljoen. Winst, toekomend aan de aandeelhouders! Met Netwerk VSP doet ze gretig mee aan de postpiraterij en zaagt vrolijk aan de stoelpoten van het overige TNT-personeel. In tweehonderd landenMaar, dan zijn we er nog niet. Kijken we over de landsgrenzen, dan blijkt dat TNT Post in Groot-Brittannië de grootste concurrent is van Royal Mail. Daarmee helpt het de Britse evenknie van onze oude staatspost PTT om zeep. TNT Post is onderdeel van de TNT Group die bedrijven en consumenten wereldwijd een breed scala aan diensten voor post- en expressbezorging aanbiedt. Met een hoofdkantoor in Nederland bedient TNT meer dan 200 landen en heeft het zo'n 159.663 mensen in dienst.
De beschuldigende vinger in de richting van het e-mail verkeer is vooral een truc om de ware redenen voor het teruglopende postvolume en andere 'problemen' te mystificeren. E-mail is al jaren een massaal gebruikt communicatiemiddel. Het zal ongetwijfeld invloed gehad hebben op de omvang en het type postverkeer. Maar ik geloof er niks van dat het afgelopen jaar de winst met de helft gedaald is door het e-mail verkeer alleen. Dat zou een veel gestagere invloed moeten hebben. Het moet eerder gezocht worden in de onstuimigheid van een wereldwijd geopende postmarkt, waar veel kapers op de kust zijn. Niet de eerste en niet de laatsteDe reorganisaties bij TNT stapelen zich zo langzamerhand op. Als we de jaren negentig voor het gemak even overslaan, hebben we nu te maken met de reorganisatiereeks van het Masterplan Kostenflexibilisering uit 2001. Daarmee wil TNT tot 2012 een kostenbesparing van 370 miljoen euro behalen. Tot 2006 vervielen al 9.000 arbeidsplaatsen.
De TNT'ers die nu worden aangepakt, zijn de uitzondering in de postsector geworden. Dat de gemiddelde leeftijd van de arbeiders die worden ontslagen 53 jaar is, laat zien dat het tijdperk van de vaste krachten bij TNT voorbij is. Dit keer verdwijnen elfduizend banen waarbij, zo werd in eerste instantie gedacht, 4.500 gedwongen ontslagen zouden vallen. Abvakabo FNV kwam met alternatieve voorstellen waarop de TNT het aantal naar beneden bijstelde tot 3.100. De bond vindt dit nog steeds veel te veel en meent bovendien dat het tempo van de reorganisatie moet worden teruggeschroefd. Toen TNT op maandag 8 november niet voldoende inging op de bezwaren, riep Abvakabo de 24-uursstaking van afgelopen dinsdag, 16 november 2010, uit. Crowd controlDie dinsdag protesteerden tienduizend TNT-werkers. De stakingsmanifestatie was een voorbeeldig staaltje 'crowd control'. De ordedienst van Abvakabo vertelde aankomende demonstranten dat vlaggenstokken niet geoorloofd waren. Er werd op aangedrongen ze niet mee de manifestatie in te nemen. De menigte werd vanaf het podium menigmaal aangemoedigd mee te roepen met de sprekers. Toen echter spontaan het overduidelijke "Bakker Rot Op!" werd aangeheven, werd snel overgegaan naar de volgende act op het podium. TNT'ers die vanaf de manifestatie het centrum van Den Haag in wilden, werden door de ME tegengehouden. Geen TNT'ers in het centrum, dat waren de orders. Tienduizend mensen bij wie de hakbijl boven het hoofd hangt op één plein en er gebeurt niets!
Een bredere inzet van de acties, zouden de kansen van de huidige stakers aanzienlijk vergroten. Aan de basis van dit conflict ligt niet een geïsoleerd TNT probleem, maar één van de postsector als geheel. De postsector is door de Europese liberaliseringrichtlijnen verworden tot het speelveld van aandeelhouders, investeringsbanken en de directeurs en managers die de massaontslagen plannen en de werkers uitknijpen.
De post gaat ons allen aanAbvakabo gaat alleen met de direct getroffenen tot actie over. De bond zegt te begrijpen dat TNT in problemen zit en dat er wat moet gebeuren en probeert daarbij het maximale eruit te slepen. Te redden, wat er te redden valt. Het is een strategie gericht op verzachten van de gevolgen van privatisering en liberalisering: minimaliseren van gedwongen ontslagen en vertragen van het tempo waarin alle vaste werkers worden vervangen door flexkrachten. Abvakabo neemt niet inhoudelijk stelling tegen de liberalisering van de postmarkt en de nadelige gevolgen daarvan voor postwerkers. Met die koers blijven de flexwerkers het voorland van die tienduizend TNT'ers in Den Haag en vormen deze acties hun zwanenzang. Als in de strijd tegen gedwongen ontslagen en de reorganisatie bij TNT, geen bredere steun en actiebereidheid wordt gezocht bij alle werkers in de postsector, dan kunnen de TNT'ers fluiten naar een echte overwinning. De post gaat ons allemaal aan: postbodes, postbezorgers en verzenders en ontvangers van post. Er zijn mogelijkheden te over.
Vooralsnog geven Abvakabo FNV die voor donderdag en vrijdag 25 en 26 november opnieuw een staking heeft uitgeroepen, en FNV Bondgenoten echter niet het vertrouwen dat er initiatieven voor breder verzet zullen komen. Blijft dit initiatief bij een kleine lokaal georganiseerde zelforganisatie als de Vrije Bond liggen, dan moeten we eerlijk zijn. En ons realiseren dat de weg naar succes te lang zal zijn om TNT de pas af te snijden, laat staan de wildwest situatie op de postmarkt binnen afzienbare tijd te veranderen.
1 De naam TNT komt van het Australische bedrijf Thomas Nationwide Transport. Koninklijke PTT Nederland nam dit bedrijf in december 1996 over en is vanaf 2006 de initialen TNT ook als bedrijfsnaam gaan hanteren voor de postdivisie, TNT Post. (terug)
|
