Commentaar nr. 9, 20 februari 2005
Allen voor zich en Europa tegen iedereen
Jan Taat
Op zaterdag 19 maart 2005 vindt een grote demonstratie in Brussel plaats tegen de 'Dienstenrichtlijn' van Bolkestein. De FNV en het CNV roepen breed op en iedereen kan gratis buskaarten bestellen. Geen reden dus om thuis te blijven, maar er zijn meer redenen om te demonstreren.
Het Europees Verbond van Vakverenigingen organiseert de demonstratie onder de leuzen "meer en betere banen", "verdedig een sociaal Europa" en "stop Bolkestein!". De dienstenrichtlijn is inderdaad verbijsterend. Bedrijven kunnen diensten aanbieden in ieder land van de Europese Unie, waarbij de wet- en regelgeving van het land van herkomst geldt. De controle geschiedt ook door instanties uit dat land.
FNV Bondgenoten geeft als voorbeeld: "De Poolse schoonmaakbedrijven kunnen hun glazenwassers laten werken op de hoge, wankele ladders die voor Nederlandse bedrijven verboden zijn. Zij hoeven namelijk niet te investeren in de veilige gevellift die hun Nederlandse concurrent wel heeft moeten aanschaffen. (...) Dus de Poolse arbeidsinspectie moet vanuit Polen controleren of het Poolse schoonmaakbedrijf in Nederland de Poolse wetgeving wel naleeft." Dat deze Dienstenrichtlijn zal leiden tot concurrentie over en vervolgens tot verslechtering van de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden, is zonneklaar. Een onrecht voor de één wordt een onrecht voor allen. Een positief, maar door Bolkestein vast niet zo bedoeld, gevolg is dat de Europese bonden gedwongen worden tot samenwerking en tot ondersteuning van minder sterke bonden. De meeste Polen werken tenslotte ook liever op een veilige manier dicht bij huis.
De demonstratie van 19 maart valt samen met de vergadering van de Europese Commissie waarin de Dienstenrichtlijn wordt behandeld. Er is dus geen tijd om een beweging op te bouwen, maar beter laat dan nooit, zullen we maar zeggen.
Ondertussen komt het referendum over de Europese grondwet naderbij. Spanje bijt 20 februari het spits af. In Nederland zal het referendum op een woensdag tussen 25 mei en 29 juni 2005 plaatsvinden. De grondwet borduurt voort op eerdere verdragen (Rome) en legt het neoliberale programma vast als basis voor de Europese samenwerking. Volgens Bolkestein (in 2001, toen nog Eurocommissaris) een "killer kapitalisme naar Amerikaans model". Veel warmte gaat er dan ook niet van uit: vrije, onvervalste concurrentie wordt een grondrecht. Dat geldt ook voor het vrij verkeer van personen, diensten en kapitaal, en de vrijheid van vestiging. Naar sociale doelen wordt alleen gestreefd. De intenties van de verdragen worden in beton gegoten en gelegitimeerd door referenda en parlementsbesluiten.
Toch lezen we in de oproepen voor de demonstratie niets over de Europese grondwet. Dat zal wel komen, omdat de FNV er vóór is: "Een 'nee' van de Europese inwoners betekent dus een 'ja' tegen de oude verdragen", volgens FNV-beleidsmedewerkster Marjolijn Bulk (Bondgenoten Magazine, maart 2005). Bovendien zorgt de grondwet volgens haar voor meer vakbondsrechten. Een pragmatische houding, die je ook wel elders binnen 'links' aantreft. De FNV zal geen stemadvies uitbrengen. De overheid moet volgens haar goede voorlichting geven. "Dan kunnen mensen hun mening vormen op basis van feiten in plaats van ongenuanceerde meningen."
Mijn mening zal wel ongenuanceerd zijn, maar ik zou zeggen: 'als je tegen de grondwet bent, moet je er ook tegen stemmen.' En in activiteiten duidelijk maken waarom, en hoe het anders moet. Jammer dat we hierover niet in de vakbeweging kunnen praten.
De grondwet bepaalt tevens dat de Europese Unie een gemeenschappelijk buitenlands- en defensiebeleid ontwikkelt. Er komt een bureau voor bewapening. De landen verplichten zich "hun militaire vermogens geleidelijk te verbeteren". De eenzijdige keuze in de grondwet voor militaire oplossingen is reden te meer voor protest. Bovendien is het twee jaar geleden dat de Verenigde Staten Irak binnenvielen en is 19 maart een internationale actiedag tegen de 'nieuwe oorlog'.
De gemeenschappelijke actie van de Europese bonden is een duidelijke vooruitgang. In Nederland komt echter de samenwerking tussen de vakbeweging en andere organisaties nauwelijks van de grond. Was er op het Nederlands Sociaal Forum een goede aanzet en hoopte Keer het Tij op een vervolg, bij deze demonstratie gaan de afzonderlijke organisaties aan de slag met een nieuw comité of website. Dat leidt niet tot continuïteit, maar is wel een kenmerk van deze tijd.
Tot 19 maart, want naar Brussel gaan we!
* www.eenbetereuropa.nl
Website van de FNV om aan te melden voor de bus. Nagekomen bericht: voor voor leden van FNV of MHP gratis, voor anderen 10 euro.
* www.dienstenrichtlijn.nl
Een breed platform tegen de Dienstenrichtlijn, bestaande uit: GATS Platform, SP, GroenLinks, X-Y Solidariteitsfonds, SOMO, CEO, Milieudefensie, LSVB, Wemos, Attac Nederland, TNI.
* www.stopbolkestein.org
Internationale petitie tegen de Dienstenrichtlijn.
* www.keerhettij.nl
Ook Keer het Tij organiseert, samen met het Platform tegen de Nieuwe Oorlog, bussen naar Brussel. Dat platform specifiek op vanwege twee jaar bezetting van Irak - www.platformtegendenieuweoorlog.nl en vredessite.nl/nieuweoorlog/2005
* cgi.kerkenvrede.nl/europa
Petitie van Kerk en Vrede tegen de militarisering van de Europese Unie.
* www.grondwetnee.org
Het comité tegen de Europese Grondwet.
* www.fnv.nl/europa
Informatie van de FNV over Europa.
|