Commentaar 87 - 17 februari 2008
Schoonmakers winnen!
Rob Lubbersen
Er is een CAO-akkoord voor de schoonmaaksector! Na twee maanden bijna dagelijks actievoeren, hebben de schoonmakers enkele belangrijke eisen ingewilligd gekregen. Hun lonen gaan omhoog en hun arbeidsvoorwaarden worden verbeterd. Het gaat misschien te ver om te stellen dat een 'complete overwinning' is geboekt, maar er is een mooi resultaat binnengehaald waar de schoonmakers zélf voorlopig heel gelukkig mee zijn. Een goed begin!
De acties trokken veel aandacht, omdat er bijzondere kantjes aan zaten. De effecten daarvan worden nu nauwkeurig bekeken. Om daar bij een volgende gelegenheid óf bij acties in vergelijkbare sectoren weer of nog meer munt uit te kunnen slaan.
Tien, tien, tien!
Tot op heden geldt dat in de schoonmaaksector een bruto loon van 8 euro 90 wordt betaald. Vanaf 1 januari 2009 gaat dat omhoog naar tien euro. Voor mensen die al langer dan acht jaar in de schoonmaak werken, gaat die maatregel al in op 1 april van dit jaar. Verder is in de nieuwe CAO een reiskostenvergoeding geregeld, komt er een extra doorbetaalde vrije dag bij en krijgen de schoonmakers de kans om in werktijd taallessen en beroepsopleidingen te volgen.
"We zijn er blij mee", zegt Valery Alzaga van FNV Bondgenoten. "Dit ligt zo dicht bij onze eisen dat ons onderhandelingsteam, dat is samengesteld uit actieve schoonmakers in verschillende steden, heeft besloten een overeenkomst te sluiten." De nieuwe CAO gaat de werkgevers 135 miljoen euro kosten en is van toepassing op alle 150.000 schoonmakers in Nederland. De leuzen "Tien Euro Nu" en "Tien, tien, tien" zullen door hen nooit meer gescandeerd hoeven te worden!
Herrie bij de klant
De acties van de schoonmakers hebben de afgelopen maanden nogal wat opzien gebaard. In de eerste plaats, omdát er actie werd gevoerd. Dat is in het verleden nog niet zo vaak voorgekomen. Schoonmaakpersoneel bestaat voor een belangrijk deel uit mensen in een kwetsbare positie: laagopgeleiden, allochtonen en vrouwen. Een groep die niet zo snel gezamenlijk een vuist zal ballen: van de 150.000 schoonmakers zijn er slechts 13.000 lid van een vakbond om maar iets te noemen.
Een andere reden dat de acties werden opgemerkt, heeft te maken met het sóórt acties. Zo werd vooral stampij gemaakt bij de grotere klánten van de schoonmaakbedrijven, bijvoorbeeld gedemonstreerd op Schiphol en bij enkele ministeries lawaaidemonstraties. Zo maakten de schoonmakers zichzelf en hun eisen zichtbaar. En duidelijk hoorbaar ook trouwens. Op die manier zetten ze via de klant hun bazen onder druk. Die bazen bleven zelf trouwens ook niet helemaal ongemoeid. Op het moment dat de CAO werd afgesloten, was net een brigade bezig met een 'rondje schoonmaakmiljonairs'. Bij enkele grote jongens uit de schoonmaakwereld werd door actievoerders het eisenpakket aan huis bezorgd. Nou ja, aan huis …, aan villa zullen we maar zeggen. Verder was er een staking in voorbereiding, maar die was dus niet meer nodig.
Van onderop
De laatste bijzonderheid aan de acties betrof de manier waarop ze werden voorbereid. Dat ging heel erg 'van onderop'. Door FNV Bondgenoten werden zogenaamde organisers ingezet. Dat waren mensen uit de schoonmaakwereld of mensen die daar heel snel vertrouwen konden opbouwen. Valery Alzaga is zo'n organiser. Van meet af aan ging zij aan de slag om de wensen en de betrokkenheid van de schoonmakers zélf zoveel mogelijk tot hun recht te laten komen. Zo werden de acties bij de ministeries afgerond met een heuse nabespreking: wat ging goed, wat niet en hoe gaan we verder? Ook de samenstelling van het CAO-onderhandelingsteam, met de meest actieve schoonmakers uit diverse steden, getuigt van het streven om de 'basis' een beslissende stem te geven.
In een tijdperk dat velen de vakbonden vooral zien als veredelde verzekeringsmaatschappijen zijn dat toch opmerkelijke zaken.
En verder voorwaarts
Valery Alzaga: "We zijn er nog niet. We gaan de komende twee maanden wéér alle werkplekken langs. Om de CAO uit te leggen. Om erop toe te zien dat deze wordt uitgevoerd. Om lokale zaken te regelen. En om de mensen meer en hechter te organiseren. We moeten op de werkplekken een kracht gaan vormen! En we willen ook graag bijdragen aan de strijd van anderen aan de onderkant van de arbeidsmarkt in de toekomst!"
Dat laatste is zeker geen overbodige luxe. Behalve de schoonmakers werken in Nederland zeker nóg eens 150.000 arbeiders in abominabele omstandigheden. Zoals huishoudhulpen en werkers in de tuinbouw: migranten, vrouwen, illegalen soms, die vaak in isolement voor een hongerloontje in beroerde omstandigheden werkzaam zijn. Pal na de victorie van de schoonmakers werd in Den Haag een bijeenkomst belegd om daarover verder te spreken. Om wantoestanden voor het voetlicht te halen. Maar ook om een Leefbaar Loon of misschien wel een Pakket voor een Leefbaar Leven samen te stellen en om te bespreken hoe je dat kunt realiseren. Met gebruikmaking van wat de acties van de schoonmakers ons kunnen leren. Dus: de schoonmakers winnen! Maar ook: wordt vervolgd!
|