welkom
commentaren
Solidariteit

Commentaar nr. 43 - 11 juni 2006

Een boze droom

Rob Lubbersen

16 Juni 2007. Precies één maand na de verkiezing van de Tweede Kamer. Daar zitten ze dan. Samen achter een tafel. En ze stellen zich voor. De nieuwe bewindslieden van het Ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid. Minister Femke Halsema (GroenLinks) en de staatssecretarissen Han Noten (PvdA) en Doekle Terpstra (CDA). En ja, ze waren het snel eens geworden. De slag naar het Scandinavische model voor de sociale zekerheid gaat gemaakt worden. Iets meer inkomensbescherming voor de laagstbetaalden, minder ontslagbescherming voor iedereen en vooral … langer werken! Een boze droom?

Samen optrekken door GroenLinks en de PvdA is absoluut geen fata morgana. Sinds Wouter Bos eind april 2006 met zijn Tien Punten over de verzorgingsstaat kwam aanzetten, sluiten de opvattingen van de PvdA en GroenLinks over de sociale politiek naadloos op elkaar aan. Tussen de Tien Punten van Bos en het eerder verschenen manifest Vrijheid Eerlijk Delen1 van Halsema zit geen greintje verschil.

Overeenkomsten

Het komt neer op een omarming van het Scandinavische model voor de sociale zekerheid. Dat betekent relatief hoge belastingen. Daarmee wordt geïnvesteerd in onderwijs en inkomensbescherming. Daar staat dan weer wel tegenover een stevige plicht tot scholing en werkaanvaarding. Vooral in de Deense variant wordt dit gecombineerd met een soepel ontslagrecht en daar is zowel Bos als Halsema een groot voorstander van.
Andere overeenkomsten in hun plannen zijn de aanpak van de hypotheekrenteaftrek, de fiscalisering van de AOW en de inperking van de levensloopregeling. Het punt van de AOW heeft nogal wat commotie veroorzaakt, alsof Bos alle arme oudjes hun laatste centjes wil afpakken. Dat is niet zo. Geheel in de lijn van de rest van zijn punten èn die van Vrijheid Eerlijk Delen worden degenen die het net even beter hebben, geconfronteerd met verslechteringen en worden werkelijk hoge inkomens nauwelijks belast.
Veel minder stof woei op over het voorstel van Bos de levensloopregeling zó in te perken dat vroegpensionering vrijwel onmogelijk wordt. Ook al een idee dat we eerder in Vrijheid Eerlijk Delen aantroffen.

Overeenstemming

Dat de toppers van de PvdA en GroenLinks het goed met elkaar kunnen vinden over de toekomst van de verzorgingsstaat, staat buiten kijf. Maar hoe zit het met het CDA? Is het niet een brug te ver om nu al te veronderstellen dat we in 2007 een reli-groenroze kabinet krijgen? Is een bemensing van Sociale Zaken & Werkgelegenheid met Halsema, Noten en Terpstra echt een wilde droom? Niet helemaal. Ze hèbben al samen achter één tafel gezeten. Dat was 27 mei jongstleden bij een Forum van GroenLinks in de Janskerk te Utrecht. En ze wáren het in grote lijnen met elkaar eens. Als binnen het CDA de meer sociale stroming de overhand krijgt, dan is zo'n formatie zeker niet denkbeeldig. Op een aantal punten, zoals die absurde hypotheekrenteaftrekregeling, zou dat zelfs wat aardigs kunnen opleveren. Maar verder … Als het gaat om ontslagbescherming en korter werken in plaats van langer, dan is de sociale politiek bij deze lieden niet echt in goede handen. Ze praten elkaar na over 'insiders' (oudere blanke mannen) en 'outsiders' (jongeren, vrouwen en allochtonen), ze geven de babyboomers de schuld en laten die 'de prijs van grijs' betalen èn ze laten de echte rijken buiten schot.

Wakker worden

Natuurlijk kan nog van alles gebeuren waardoor er in 2007 geen regering van PvdA, GroenLinks en CDA wordt gevormd. Er is al iets gebeurd. De verkiezing van Rutte in plaats van Verdonk tot lijsttrekker van de VVD, maakt een noodsprong van het CDA naar 'links' minder urgent. Ook de betere score van Balkenende in de peilingen verleidt het CDA-scheepje eerder richting stuur- dan bakboord. Een aanslag of een ramp kan het totale politieke klimaat veranderen. Nog een AOW-verhaal met weer vijf zetels verlies en Bos kan het premierschap op zijn buik schrijven.
Misschien gaat de SP de sociale politiek beïnvloeden, als ze tenminste met een stellingname komt. Het zwijgen van de SP in dit debat is ondertussen oorverdovend. Natuurlijk hebben de kiezers een stem. En mogelijk worden de leden van de PvdA en GroenLinks alsnog wakker en gaan ze aan de slag om voor de verkiezingen binnen hun partijen tot andere standpunten te komen. Waardoor de opgepijpte tegenstellingen tussen jong en oud, blank en bruin, man en vrouw kunnen worden opgelost in een beweging naar een samenleving waarin de inkomens- en arbeidsverhoudingen rechtvaardiger worden geregeld. Zonder het opgeven van verworven rechten. Zonder het kwijtspelen van bevochten verbeteringen. Dat kan prima onder de noemer: Laat de rijken de crisis betalen en haal het geld waar het werkelijk zit!


1 Zie eerdere beschouwingen op www.solidariteit.nl bij Commentaren: Geen kwestie van imago! en bij Extra: GroenLinks rechts uit de bocht.(terug)

Klik hier