Commentaar nr. 3, 28 november 2004
Volksverhuizing
In de reeks "de smalste schouders moeten de zwaarste lasten dragen", heeft het kabinet een nieuw voorstel voor ons in petto. Minister Dekker wil vanaf 2006 voor een groot aantal woningen de huurprijsbescherming afschaffen. In 2010 moeten die woningen een marktconforme huur hebben. Dit voorstel moet de doorstroom op de woningmarkt bevorderen. De enige doorstroom die misschien zal plaatsvinden, is die van de voormalige sociale huurwoning naar de bedelstaf.
Er zijn in Nederland drie miljoen huurwoningen. Het aantal dat daarvan tot de vrije huursector behoort, wil minister Dekker optrekken van 150 naar 750 duizend. Door de huurprijzen in vier jaar tijd flink te laten stijgen, zullen volgens haar de woningcorporaties gestimuleerd worden om meer huizen te bouwen voor de hogere en middeninkomens. Veel mensen wonen in een huurhuis dat te goedkoop is voor hun inkomen. Door de huren te laten stijgen, zouden deze mensen besluiten te verhuizen naar die nog te bouwen ruimere woningen die wel op hun prijsniveau zitten. Welke huizen voor zo'n huurstijging in aanmerking komen, wordt bepaald aan de hand van de WOZ-waarde. In het kader van deze Wet Onroerend Zaak Belasting wordt door de gemeente eens in de vier jaar van elk huis de waarde vastgesteld. Omdat deze waarde niets met het inkomen van de bewoner te maken heeft, maar met de marktpositie van het huis, kan iedereen dus door dit voorstel getroffen worden. Wat de mensen met de lage inkomens moeten doen, is een volstrekt raadsel. Ook zij zullen moeten verhuizen, maar waar naartoe? De sociale huursector is al verstopt en het aantal sociale huurwoningen zal door dit plan kleiner worden.
Zonder het woord segregatie in de mond te nemen, wil minister Dekker een plan uitvoeren dat de sociale scheiding in Nederland zal versterken. In de 'populaire' wijken - lees: stadscentra en voormalige arbeiderswijken die 'verrijkt' zijn met kunstenaars en yuppen - zullen steeds minder mensen met lage inkomens kunnen wonen. Een flink aantal zal moeten verhuizen, omdat de huur niet meer betaald kan worden. Want wie verhuist eerder: degene die de huurstijging niet meer kan betalen of degene die dit wel kan? Het aantal sociale huurwoningen wordt in die buurten drastisch teruggebracht. De nieuwe bewoners zullen in goeden doen zijn. De populaire wijken die nu al broeinesten zijn van de jonge, snelle en wilde middenklasse, zullen bastions worden. De 'niet populaire' wijken die toch al overwegend bevolkt worden door de sociale onderklasse, zullen nog uniformer van karakter worden.
De toch al niet arme woningcorporaties spinnen garen bij dit voorstel. Zij zijn er dan ook vóór. De afgelopen jaren heeft ook daar het marktdenken ingang gevonden. De fusies van woningbouwverenigingen tot steeds grotere organisaties, worden gekenmerkt door de grootheidswaan van het echte bedrijfsleven. De vroegere verenigingen die al niet altijd evenveel met de huurder begaan waren, staan daar nu nog verder van af. De Raad van Bestuur van de woningcorporatie waar ik van huur, heeft recentelijk een streep gezet door de plannen voor het blok waarin ik woon om ze te herijken. Dit is jargon. Wat ze bedoelen is een verlenging voor onbepaalde tijd van de al 15 jaar durende besluiteloosheid over de toekomst van het huizenblok. Wordt het slopen of renoveren? Over een tekort aan geld hoor ik daar niemand. Dat kan ook bijna niet anders, als ze wel elk jaar de huur maximaal verhogen. De wil om met dat geld wat anders te doen dan nog meer geld verdienen is er gewoon niet. Wie weet waarom deze corporatie zich door de plannen van Dekker gestimuleerd voelt om nieuwe huizen te gaan bouwen, mag het zeggen. Ze zouden dat toch nu ook kunnen doen?
Het kabinet heeft besloten dat er bezuinigd moet worden. Minister Dekker wil daarom in dit plan de woningcorporaties laten meebetalen aan de huursubsidie. Waar gaan die woningcorporaties, die zo op hun geld zitten, dat vandaan halen? Moet de huurder daarvoor opdraaien? Nergens wordt in dit voorstel vastgelegd dat de huursubsidie de huurstijging helemaal zal compenseren. Sterker nog, als je geliberaliseerde huur boven de 597,54 euro per maand uitkomt, dan kun je die huursubsidie wel vergeten. Veel woningen zullen deze grens spoedig overschrijden. De verwachting dat huurders de komende jaren een steeds groter deel van hun inkomen kwijt zijn aan huur, zal dus zeker uitkomen.
Ten slotte nog een overpeinzing. De afgelopen maanden is er op verschillende manieren actie gevoerd tegen de plannen van het huidige kabinet. Dus ook tegen die van minister Dekker. Stel nou, dat eind deze week bekend wordt dat de leden van de FNV het sociaal akkoord goedkeuren. Gaat de FNV dan de omhoogspringende huren ook in de CAO's repareren?
Herre de Vries
|