welkom
commentaren
Solidariteit

Commentaar nr. 26 - 16 oktober 2005

Oorlog zonder conventie

Willem Dekker

Met de prijsverlagingen van enkele honderden producten door Laurus is de volgende slag in de prijzenoorlog begonnen. C1000 schoot al snel terug met twee zegeltjes per tientje in de jaarlijkse pakkettenactie en zelfs Aldi, al jaren één van de goedkoopste supermarkten, gaat zijn prijzen verlagen. Ondertussen maakt Ahold zich op voor een frontale tegenaanval, waarbij Laurus is gerustgesteld door de term 'operatie nekslag' niet te gebruiken. Voor het personeel - de soldaten aan het front - zal het daarmee niet minder pijnlijk worden.

De prijzenoorlog heeft ieder winkelcentrum in een klein Stalingrad veranderd en het einde is nog niet in zicht. Filiaalmanagers en franchisehouders presenteren zich in vakbladen als Distrifood en de Levensmiddelenkrant als het grote slachtoffer van de oorlog, het officierenkorps is in nood. Na de laatste prijsverlagingen van Laurus praten ze bij Super de Boer zelfs openlijk over muiterij. Vooral de kleinere franchisehouders zien geen heil meer in de winkelformule. "We staan onder grote druk", zeggen ze, "kunnen niet investeren en de winstmarges slinken." Aangezien de aandeelhouder heilig is verklaard, is het voor de franchisehouders en filiaalmanagers niet meer dan logisch dit op ons, de jonge soldaten, te verhalen. Leeftijdsdiscriminatie wordt gerechtvaardigd, wat er op neer komt dat je op je achttiende soms al te oud bent om vakken te vullen of boodschappen te scannen. Na drie tijdelijke contracten is het dan afgelopen, ontslag, tijd voor een nieuwe rekruut van zestien. En de CAO, ons oorlogsrecht, onze conventie van Genève in deze prijzenoorlog, wordt steeds verder uitgehold en slechter nageleefd.

Prijs van de oorlog

Nu waren oorlogsomstandigheden het personeel al niet vreemd, op een drukke zaterdag waant een caissière zich soms net een Duitse soldaat tijdens D-day. Maar daarvan kun je misschien nog zeggen dat het bij onze baan hoort. De gevolgen van de prijzenoorlog lijken echter ook steeds meer bij onze baan te horen. Dit was te merken aan de onderhandelingstafel voor de nieuwe CAO. Met de werkgevers vallen op dit moment geen heldere en harde afspraken te maken. Het resultaat is dan ook mager. Op het gebied van loon en pensioen viel nog wel iets te halen. De strategie van leeftijdsdiscriminatie, drastische verjonging en dus kostenreductie lijkt de werkgevers hier wat ruimte te bieden. Maar juist de zaken die erg spelen onder het personeel in loopgraven van Ahold tot Aldi - zoals naleving van de CAO, veiligheid en zeggenschap over werktijden - sneuvelen in de prijzenoorlog. Wat betreft de naleving van de CAO, zijn controle en sancties het heikele punt, geen duidelijkheid hierover betekent speelruimte voor de werkgevers. In supermarkten waar de vakbond niet aanwezig is, zal waarschijnlijk weinig veranderen, laat staan verbeteren.

Bij FNV Bondgenoten is dit ook doorgedrongen, de oplossing wordt niet langer gezocht in verder onderhandelen, maar in "het zelf aanpakken van deze zaken door vakbondswerk op de werkvloer", aldus de onderhandelaars. De eerste stappen in deze richting zijn gezet. Voorlichting is het startpunt, de internetsite is vernieuwd, promoteams worden de supermarkten ingestuurd, de "Supermarktmail" wordt verspreid. Maar wat wordt de volgende stap? Goed voorgelicht staan we als caissière of vakkenvuller nog steeds machteloos. Ondersteuning van het idee van ABVAKABO om het jeugdloon af te schaffen is een mooi plan van aanval. Een campagne voor een beetje rechtvaardigheid: een volwassen salaris voor volwassen werk. En daarbij een flinke steun in de rug tegen de leeftijdsdiscriminatie die zoveel slachtoffers eist op de slagvelden van de prijzenoorlog. De vakbond kan niet alleen maar informatief en ondersteunend te werk gaan. Waar de vakbond afwezig is, kunnen we niet wachten tot die daar vanzelf gaat groeien. We moeten de winkels in, het is oorlog.

Klik hier