Solidariteit - commentaar 183 - 23 oktober 2011

Open brief aan Emile Roemer - "Occupy de wereld"

Beste Emile,

Sinds kort krijg ik persoonlijk brieven per mail van je, waarin je de toestand van de wereld in het algemeen en van Nederland in het bijzonder uiteenzet. Ik kan dat zeer waarderen, hoewel ik het niet altijd met je eens ben. Maar goed, dat is democratie, we mogen van mening verschillen.

Overigens, ben ik het meer met jou eens dan met Frank Kalshoven, de burgerlijk econoom die in zijn Volkskrant column (15 oktober 2011) de Occupy beweging als niet serieus wegzet en haar oproept de bibliotheek te bezetten. Alsof dat geen onderdeel uitmaakt voor onze strijd. Je deelt vast en zeker mijn vreugde over de hartstochtelijke oproep tot strijd van de "hopeloze werkloze" in het commentaar 177 op de site van Solidariteit (31 juli 2011). Met het initiatief van de Occupy beweging wordt deze oproep in beweging gezet.

Begin fundamentele verandering

Daarin vinden we elkaar, daarvoor stonden we op 15 oktober samen op het Beursplein. Om de daar actieve mensen die de verandering in gang zetten, een hart onder de riem te steken. We hebben elkaar niet gesproken, maar dat zal er vast nog wel van komen, we staan immers nog maar aan het begin. Je woordkeuze voor 'fundamenteel' spreekt mij aan (http://www.sp.nl). Dat verwoordde ook de stemming op het Beursplein die vooral antikapitalistisch was. Veranderingen zijn processen, waarbij we gaandeweg onze eisen verder aanscherpen. Daarover wilde ik je dan ook even onderhouden, ik vind namelijk dat je wel iets steviger mag inzetten.
Ten eerste, de splitsing van de banken. Wat je feitelijk wilt, is dat banken hun werkelijke taak gaan vervullen. Dat wil zeggen om het geld goed te beheren dat wij, de arbeidende klasse - dat is 99 procent van de wereldbevolking die zucht onder de lasten van de wereldwijde crisis van het kapitalistische systeem - verdiend hebben. Daar hebben we geen twee typen banken (spaarbanken en zakenbanken) voor nodig. Wat we nodig hebben, is nationalisatie en socialisatie, of beter ont-privatisering onder scherpe controle van alle arbeiders. Daarmee kunnen tegelijkertijd je eisen vervallen voor de afschaffing van de exorbitante bonussen en het verbod op financiële speculatie. Immers dat wordt vanzelf geregeld, doordat we, vanwege de arbeiderscontrole, slechte beheerders democratisch wegstemmen. Er zullen meer dan genoeg bekwame opvolgers te kiezen zijn om tegen een redelijk salaris, laten we zeggen volgens de Roemernorm, die werkzaamheden te verrichten.

Belasting en rente

Ten tweede, de bankenbelasting. Dat vind ik nu een punt dat niet past in je recht toe recht aan, simpele benadering van de problematiek. Je laat banken eerst veel verdienen en laat ze dat dan door middel van belasting terugbetalen. De inkomsten van de banken worden grotendeels gevormd door rente op uitstaand kapitaal. Eens? Ik ben dus voorstander van een Europese 'loonmaatregel' voor banken, van laten we zeggen maximaal 2 procent rente. Dan is de Tobintax - belasting op speculatie - ook niet meer nodig, dat bespaart ons een geweldige bureaucratische rompslomp. Dat doen we trouwens, stel ik voor, met terugwerkende kracht.
Omdat we 'als overheid' jaarlijks tien miljard aan rente betalen op de staatsobligaties, lost dat ook snel een groot probleem op: de staatsschuld decimeert in één klap. De bezuinigingen van achttien miljard kunnen direct van tafel; geen sociale uitsluiting meer en geen ontwrichting van de samenleving. Het is tijd dat we straf gaan investeren in mensen, wijkcentra, bibliotheken, zorg, onderwijs, vervroegde pensionering en in werk, werk en nog eens werk.

Heb je trouwens die column van Kalshoven gelezen? Hij heeft al een flinke en terechte veeg uit de pan gekregen van Evelien Tonkens (de Volkskrant, 19 oktober 2011). Het cynische van deze burgerlijk econoom ga ik hier ook even stevig aanpakken.

Daad- en denkkracht

Het manifest van de Occupy beweging mist feiten en denkkracht, schrijft Kalshoven. Maar de dynamiek van de beweging betekent dat elk manifest in het ontwikkelingsproces een democratische heroverweging mogelijk moet maken. Het sterkste punt van het manifest is inderdaad de verwoording van het gevoel van gewone mensen, waar we vooralsnog ontzettend blij mee zijn, nietwaar Emile?
Je voorganger en confrère Jan Marijnissen constateert frivool in de sociale media van de SP dat er een spook waart door de wereld, het spook van de Occupy beweging, van het socialisme. Deze verwijzing naar het Communistisch Manifest van Marx en Engels is meer dan op zijn plaats. Dat manifest biedt de Occupy beweging, onze beweging, een denkkracht en een analysekader voor de feitenverzameling die een echte fundamentele verandering teweeg kunnen brengen. Een macht die zijn weerga niet zal kennen. We hebben een hele wereld te winnen.

De argumentenfabriek van Kalshoven en zijn betoog deugen niet. Hij steekt de loftrompet over de markteconomie die het exclusieve recht zou hebben op de schepping van welvaart. De narigheid doet zich echter voor dat hetzelfde systeem 99 procent van de wereldbevolking uitsluit van die welvaart. Kalshoven bespeurt tegenstrijdigheden in onze dromen over gelijkwaardigheid, vrijheid, duurzaamheid en ontwikkeling, welvaart en welzijn voor de bevolking.
Laten we even voorop stellen dat de welvaart een product is van noeste arbeid, waaraan de kapitalisten zich onttrekken en waaraan het kapitalistische systeem niets heeft bijgedragen. Die dromen zijn uitdrukking van de nadrukkelijke wens voor een menswaardig bestaan van alle mensen, niemand uitgesloten. Dat is iets heel concreets en ondubbelzinnigs.
Als Kalshoven als burgerlijk econoom blijft geloven, dat het kapitalistische systeem de panacee is voor alle problemen; dan moeten we hem laten zien dat 250 jaar kapitalisme ons weinig anders gebracht heeft dan uitbuiting en ketenen. Daarvoor hoeven we geen bibliotheek te bezetten. Ik raad Kalshoven aan eens een goed boeken uit de bibliotheek te halen en te lezen. Mijn aanrader is: probeer eens Het Kapitaal van Marx, dat vertegenwoordigt feiten en een denkkracht waarbij de columnist zijn vingers kan aflikken.

Een wereld te winnen

Het begin is er, Emile, we gaan door met de strijd, hè? We werken aan de beweging, aan de ontwikkeling van onze standpunten, we laten van ons horen en gaan ons verder organiseren. Wellicht komen we elkaar binnenkort tegen op het Beursplein dat we aan het veroveren zijn, bomen we verder over een andere samenleving. Kun je trouwens uit de voeten met mijn suggesties voor verbetering van je standpunten? We blijven standvastig koersen op fundamentele veranderingen, we hebben een wereld te winnen! Occupyers aller steden verenigt U!

Een solidaire groet, Sjarrel Massop