welkom
commentaren
Solidariteit

Solidariteit - commentaar 178 - 14 augustus 2011

Eén wereld

Rob Lubbersen

En weer dreigen miljoenen mensen om te komen van de honger. In de Hoorn van Afrika staan de levens van mogelijk tien miljoen jongentjes en meisjes en hun ouders op het spel. Onvoorstelbaar! Helpen! Giro 555! Maar nooit eerder was er zo veel aarzeling om te hulp te schieten. Op de voorpagina van NRC Handelsblad van 4 augustus 2011 stonden "Veertien redenen om niet te geven". Van de vaak vrijgevige Nederlandse bevolking zegt nu 54 procent ditmaal niet te doneren. Laat ze maar creperen? Laat ze maar sterven? Oef!

Helemaal onbegrijpelijk is de aarzeling om gelijk maar weer geld te storten niet. Er zijn gerede twijfels mogelijk over óf je geld wel goed terechtkomt en óf het wel wat uithaalt op de langere termijn. Immers: wéér een ramp, wéér daar, de strijkstok, rijken hier én daar die alleen maar rijker worden, wanbeleid, lokale heersers die uitverkoop houden, milities die meer onderling slag leveren dan land bebouwen, speculanten. En wat wordt eigenlijk gedaan om de oorzaken aan te pakken? Desalniettemin gaf NRC Handelsblad ook één reden om wel te geven: de hongerenden zelf hebben aan dit alles weinig schuld. En ja, elke cent die wél goed terechtkomt, is mooi meegenomen.

Verdeling

Noodhulp is dus nodig. Giro 555. En wie nog wat meer zekerheid wil hebben dat zijn of haar geld terechtkomt bij degenen voor wie gegeven wordt: het gironummer van Artsen zonder Grenzen is 4054. Maar daarmee zijn we er dus niet. Er moet ook daadwerkelijk wat aan de oorzaken van deze hongersnood worden gedaan.
In zijn boek De Keizer schreef de Poolse journalist Kapuscinski over 1974:
"Gewoonlijk werd gezegd dat de oorzaak van deze massale hongerdood de periodieke droogtes waren die misoogsten veroorzaakten. Maar een dergelijke visie wordt altijd naar voren gebracht door elites van landen waar hongersnood heerst. Het is een onjuiste visie. Honger wordt meestal veroorzaakt door de onrechtvaardige of onjuiste verdeling van geld en nationaal bezit. In Ethiopië was veel graan, maar dit werd door de rijken verborgen en later tegen de dubbele prijs op de markt gebracht, waardoor het niet te betalen was voor de boeren en de armen op het platteland. Er zijn cijfers bekend over de honderdduizenden die vlak bij de overvolle pakhuizen stierven."
Is het nu anders?

Op www.grenzeloos.org staat een actueel artikel over de huidige situatie "Waarom is er honger in de Hoorn van Afrika". Er zijn veel overeenkomsten met de toestand van 1974. Eigenlijk draait nog steeds alles om de vraag naar een rechtvaardige verdeling van de rijkdommen. Plaatselijke speculatie en onderlinge twisten spelen net als toen een rol.

Agro-industrie

Een relatief nieuwe oorzaak is de speculatie met voedsel op de financiële wereldmarkt, waardoor de prijs van maïs in Ethiopië is verdubbeld en de prijs van gierst in Somalië is verdrievoudigd. Onbetaalbaar voor de armen.
Een andere nieuwe reden voor de huidige noodtoestand is de aankoop van grond voor de agro-industrie door buitenlandse multinationals. Saoedi-Arabië, Koeweit en Zuid Korea hebben in Oost Afrika een gebied gekocht dat even groot is als heel Frankrijk, voor de productie van palmolie en biobrandstoffen. Duizenden kleine boeren zijn daarvoor van hun grond gejaagd.

Eén strijd

Structurele oplossingen voor de problemen in de Hoorn van Afrika liggen niet voor het opscheppen. De herinnering aan de hopeloos mislukte socialistische experimenten van stalinistische snit, tussen 1970 en 1990, liggen nog vers in het geheugen. Toch zullen de armen in Afrika uiteindelijk grotendeels zelf hun lotsverbetering moeten bevechten. Het ligt op hún weg om hun rechten op eten, drinken en vrijheid op de lokale potentaten te veroveren. Wij kunnen solidair zijn. Helpen hun bestaan te redden, zodat zij hun bestaansvoorwaarden kunnen verbeteren. Storten op Giro 555 en op die van Artsen zonder Grenzen.

Maar er kan en moet meer. De vijanden van de hongerigen huizen niet alleen in Addis Abeba en Mogadishu - die zetelen ook in de metropolen van de kapitalistische wereld. In de steden waar wij wonen. De machthebbers hier, de Jan-Kezen en Ruttes die hier miljarden doorsluizen van belastingbetalers naar banken, zijn medeverantwoordelijk voor de armoe in de hele wereld. Het kapitalisme, met zijn vrije markteconomie en zijn neoliberale ideologie, is een mondiaal systeem. De wetten van het kapitaal regeren overal. Die moeten worden aangepakt. Eén wereld! Eén strijd!

Klik hier