Welkom
Ingezonden
Solidariteit "ingezonden"

Bericht ANP over hervorming bijstand door staatssecretaris Kleinsma

Frontale aanval op uitkeringsgerechtigden ingezet

Joost de Vries

De hervormingsplannen van het kabinet voor de bijstand moeten zo snel mogelijk de prullenbak in. Dat is het oordeel van belangenorganisaties - waaronder de FNV, Voedselbanken Nederland en Bijstandsbond - bij een hoorzitting in de Tweede Kamer, 28 november 2013. De mogelijkheid in het wetsvoorstel om een uitkeringsgerechtigde tot drie maanden zijn uitkering te ontzeggen, werd in strijd met de mensenrechten genoemd.

Dwangarbeid Op uitnodiging van de Tweede Kamer lieten verschillende belangengroepen zich uit over de plannen van staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA) van Sociale Zaken. De coalitie van VVD en PvdA wil de bijstand versoberen en van uitkeringsgerechtigden een 'tegenprestatie' eisen in de vorm van onbetaald werk. Ook gaat het kabinet korten op de uitkeringen van mensen die samenwonen. Gezamenlijk zijn de kosten lager en kan de uitkering dus omlaag, meent het kabinet. De aanscherping van de wet moet halverwege volgend jaar van kracht worden.

Puur wantrouwen

De tegenprestatie van onbetaald werk, zoals die in het voorstel staat, zal leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt, betoogde Ruud Kuin van de vakcentrale FNV. "Mensen worden tegen elkaar uitgespeeld." Uitkeringsgerechtigden worden gedwongen om onbetaald werk te doen ten koste van anderen die voor dat werk betaald zouden worden, zei hij. Het voorstel is volgens Kuin "in strijd met het verbod op dwangarbeid".
Leo Wijnbelt van Voedselbanken Nederland verwacht dat mensen zich "het afvoerputje van de samenleving zullen voelen", doordat ze worden gedwongen tot werk dat niet bij ze past. "Hier past geen verplichting bij, maar maatwerk."
Jacques Peeters van de Bijstandsbond had geen goed woord over voor het wetsvoorstel. "De frontale aanval op de uitkeringsgerechtigden is nu ingezet. Het wetsvoorstel ademt puur wantrouwen uit naar uitkeringsgerechtigden. Uitkeringsgerechtigden zijn eigenlijk vele malen erger dan bankiers." Hij kreeg een groot applaus van het publiek in de commissiezaal.

Schending mensenrechten

Stevige kritiek was er ook op het voornemen om mensen in de bijstand hun uitkering voor maximaal drie maanden te ontnemen als zij zich misdragen, bijvoorbeeld tegen medewerkers van de gemeente of het UWV of als zij zich 'onbehoorlijk' kleden bij sollicitaties. De zorg is dat mensen in de schulden raken en verder in armoede wegzakken als zij een periode zonder enig inkomen moeten overbruggen.
Mensenrechtenadvocaat Jelle Klaas, tevens lid van de Internationale Socialisten, meent dat het voorstel "vol met mensenrechtenschendingen zit". Hij noemde de plannen een "feest in de rechtszaal". "Ik kan u verzekeren dat we die zaken gaan winnen." Het tijdelijk ontnemen van de uitkering kan grote gevolgen hebben, schetste hij. "Drie maanden geen uitkering betekent drie maanden geen huur betalen, betekent het huis uit, of dat gas, water en licht worden afgesloten. Dat zijn allemaal juridische gevolgen." Het aantal mensen dat honger lijdt, zal toenemen, verwachtte hij. 'Dit gaat gierend fout lopen."

De maatregel kon wel op goedkeuring rekenen van Debora van Twisk, teamleider van de sector Werk en Inkomen in Zaanstad. Ze zou ook zonder de sanctie kunnen, maar heeft er geen bezwaar tegen. "Als ik te maken heb met mensen die mijn medewerkers bedreigen, dan is het prettig als ik naar dit middel in de wet kan verwijzen. Ik heb er geen problemen mee dat de maategel erin komt." De groep mensen in de bijstand die dreigt met geweld is echter klein, weet Van Twisk. Ze heeft geen medelijden met die mensen die met dreigen en geweld een uitkering proberen te krijgen van de gemeente. De meeste uitkeringsgerechtigden gedragen zich echter netjes en zullen niet te maken krijgen met het opschorten van hun uitkering, verwacht ze.