welkom
extra
Solidariteit

Een bronnenoverzicht over Rode Khmer en Cambodja Tribunaal

Cambodja Tribunaal vonnist folteraar Rode Khmer

Rob Lubbersen

Vijfendertig jaar geleden, in 1975, kwam in Cambodja de Rode Khmer aan de macht. Zij hielden hun heerschappij vol tot 1979. In die vier jaar oefenden zij een schrikbewind uit. Naar schatting kostte dat anderhalf miljoen Cambodjanen het leven. Begin vorig jaar begon op initiatief van de Verenigde Naties (VN) in Phnom Penh een proces tegen de nog levende leiders van de Rode Khmer.

Folterkamp

De eerste aangeklaagde was Duch, commandant van folterkamp S21. Daar werden minstens 12.272 Cambodjanen, waaronder vele revolutionairen van het eerste uur, gemarteld en vermoord. Op maandag 26 juli 2010 heeft het Cambodja Tribunaal een vonnis over hem geveld. Hieronder volgt een overzicht van bronnen waar meer informatie kan worden gevonden over Duch, zijn proces, het Cambodja Tribunaal, de Rode Khmer en de historie van Cambodja rondom het tijdperk van de Rode Khmer.

De rechtszaak

Duch, de 'organisatienaam' van Kaing Guek Eav, werd veroordeeld tot 35 jaar gevangenisstraf. Na aftrek van voorarrest blijft daar negentien jaar van over. De kans dat de nu 67-jarige Duch ooit nog op vrije voeten komt, is betrekkelijk gering. Over zijn proces en het Cambodja Tribunaal schreef Elske Schouten recent in De Groene Amsterdammer (22 juli 2010) een achtergrondartikel.
Meer rechtstreeks is veel informatie te vinden op de site www.cambodiatribunal.org. Daarop zijn ook filmpjes te zien met de verhoren van de vier Rode Khmer-leiders die in 2011 terecht zullen staan: Khieu Samphan (president), Ieng Sary (minister van Buitenlandse Zaken), Ieng Thirith (minister van Sociale Zaken) en Nuon Chea (partij-ideoloog). Zoals bekend mag worden verondersteld, ontloopt de grootste Rode Khmer-baas, Broeder Nummer Eén - Pol Pot - zijn berechting. Hij is in 1998 overleden.

De achtergronden

Een artikel met een overzicht van de ontwikkelingen rond de periode van de Rode Khmer en tevens een poging tot verklaring ervan kan worden gevonden op de site www.grenzeloos.org in de rubriek Oorlog & Terrorisme onder de titel Het Rode Vaandel Met Bloed Besmeurd (4 april 2010).
Uitvoeriger, en soms meer literair vormgegeven informatie, kan worden gelezen in:

  • Brother Number One, door David Chandler (1999). Een politieke biografie van Pol Pot.
  • De Poort, door François Bizot (2003). Een verbitterd verslag van een Franse antropoloog over zijn gevangenschap in 1971 in een kamp van de Rode Khmer in de jungle, onder leiding van commandant Duch, en van de ontruiming van Phnom Penh in 1975, in het bijzonder van de Franse ambassade.
  • The Lost Executioner, door Nic Dunlop (2005). Een meeslepend en goed gedocumenteerd boek over de succesvolle speurtocht van fotograaf Dunlop naar de verblijfplaats, de persoon en de 'carrière' van kampcommandant Duch.
  • Eerst Doodden Ze Mijn Vader, door Loung Ung (2007). Het ooggetuigenverslag door een jong meisje van de ontruiming van Phnom Penh en van het leven daarna op het platteland tijdens het regiem van de Rode Khmer.
  • De Glimlach Van Pol Pot, door Peter Fröberg Idling (2009). Een reconstructie van het bezoek in 1978 van een linkse delegatie uit Zweden aan het Kampuchea van Pol Pot, ingebed in een aangenaam leesbare, bijna filmische terugblik op de periode voor, tijdens en na de Rode Khmer.

Aanbevolen voor een ieder die wil leren van de geschiedenis.

Folterkamp